Θες ψήφο; Κατάργησε τις πανελλήνιες (Μέρος 2ο)

Όπως έγραψα χθες, οι πανελλήνιες εξετάσεις που βιάζουν τους εφήβους της χώρας εδώ και δεκαετίες μπορούν να καταργηθούν και το σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια μπορεί να αλλάξει εκ βάθρων με λίγα μόλις βήματα, τα οποία χρειάζονται απλώς κότσια για να τα υλοποιήσει κανείς – και κότσια για να εξηγήσει στους Έλληνες ψηφοφόρους την αλήθεια που επιβάλλει την εφαρμογή των βημάτων αυτών.

Για την υλοποίηση του νέου συστήματος χρειάζονται μόνο τα παρακάτω, τα οποία πρέπει όμως να γίνουν ακριβώς έτσι, χωρίς υποχωρήσεις και πασαλείμματα.

1^ο βήμα: Κόψιμο του ομφάλιου λώρου ανάμεσα στο λύκειο και στις πανελλήνιες

Το ακούμε που και που όταν θέλουν να πετάξουν καμιά «ρουκέτα» οι πολιτικοί, αλλά κανείς δεν τολμάει να το υλοποιήσει.

Πώς θα υλοποιηθεί: η φοίτηση στο λύκειο μειώνεται από τα τρία στα δύο χρόνια. Οι μαθητές εξετάζονται και παίρνουν απολυτήριο Λυκείου στα 17 τους.

Έτσι, όποιος δεν θέλει να συνεχίσει στο πανεπιστήμιο, τελειώνει έναν χρόνο νωρίτερα απ' ότι σήμερα το σχολείο και πηγαίνει σε τεχνική σχολή ή βγαίνει στην αγορά εργασίας (αν είναι κορίτσι) είτε πηγαίνει έναν χρόνο στον στρατό κι έπειτα βγαίνει στην αγορά εργασίας (αν είναι αγόρι).

Όποιος θέλει να συνεχίσει στο πανεπιστήμιο, κάνει έναν χρόνο προετοιμασίας μόνο για τις εισαγωγικές εξετάσεις, χωρίς να έχει και το σχολείο στο κεφάλι του (απελευθερώνεται η μέρα του από την φυσική εξάωρη παρουσία και από το όποιο διάβασμα για το σχολείο).

Αυτός ο ένας χρόνος προετοιμασίας μπορεί να γίνει είτε σε δημόσιο σχολείο, το οποίο θα προσφέρει την προετοιμασία δωρεάν σε τμήματα μαθητών, είτε σε φροντιστήριο – ότι επιλέξει ο μαθητής. Επίσης, αυτή η προετοιμασία μπορεί να γίνει οποτεδήποτε, π.χ. μπορεί κάποιος να αποφασίσει να δουλέψει για κάποια χρόνια μετά το σχολείο και στη συνέχεια να προετοιμαστεί για το πανεπιστήμιο.

Τα δημόσια σχολεία θα έχουν έξτρα χρηματοδότηση ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών που θα επιλέγουν να προετοιμαστούν εκεί.

Στα δύο, πλέον, χρόνια του λυκείου, κυρίαρχο ρόλο στο ωρολόγιο πρόγραμμα θα έχουν οι ώρες του επαγγελματικού προσανατολισμού, με ομιλίες από ειδικούς σε διάφορα αντικείμενα και με επισκέψεις σε κοντινά στην περιοχή του σχολείου πανεπιστήμια, ώστε να διαμορφώσουν οι μαθητές εικόνα για το τι προσφέρει η επιλογή κάθε αντικειμένου σπουδών. Εκτός από τις επισκέψεις στους φυσικούς χώρους των πανεπιστημίων, μπορούν να οργανώνονται και δικτυακές συνομιλίες με εκπροσώπους πανεπιστημίων από όλη την Ελλάδα, για την πληρέστερη ενημέρωση των μαθητών.

2^ο βήμα: Μείωση του αριθμού των εισακτέων στα πανεπιστήμια

Το έχω ξαναπεί (σε διάφορες περιπτώσεις, μεταξύ των οποίων και στο βίντεο εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=3ZLsUYTSssg) και το έχω ξαναγράψει. Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα, να έχουν διπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια οι εισακτέοι στα πανεπιστήμια σε μια χώρα που έχει υπογεννητικότητα! είναι εξωφρενικό. Φυσικά, εξηγείται. Η ελληνική οικογένεια έχει το κόμπλεξ ότι πρέπει να δει το παιδί της με το πτυχίο του πανεπιστημίου, άρα πρέπει το παιδί κάπου να μπει, όπου κι αν είναι αυτό το «κάπου». Οι τεχνικές δουλειές, σύμφωνα με τον μέσο Έλληνα γονιό, είναι για τους μπας-κλας ανθρώπους, για τους αμόρφωτους ή για τους μετανάστες και πάντως όχι για το παιδί του. Μόνο που υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που κάνουν τεχνικά επαγγέλματα και είναι βαθιά μορφωμένοι. Και έχουν και πολύ καλύτερη αντίληψη της πραγματικότητας και πολύ μεγαλύτερη περηφάνια, επειδή στέκονται με την αξία τους στα πόδια τους, σε σχέση με αρκετούς άνεργους πτυχιούχους που τους ζουν οι περήφανοι για τα αχρησιμοποίητα πτυχία γονείς τους.

Η αλήθεια είναι ότι δεν έχουν όλοι το ταλέντο να σπουδάσουν. Δεν γίνεται οι 4 στους 5 να μπαίνουν στο πανεπιστήμιο. Σκεφτείτε, όποια κι αν είναι η ηλικία σας, τους συμμαθητές σας στο σχολείο. Πιστεύετε ότι οι 4 στους 5 ήταν φτιαγμένοι για επιστήμονες; Η απάντηση είναι όχι, και δεν είναι μειωτικό αυτό για όσους δεν είναι φτιαγμένοι για επιστήμονες. Το να έχεις τεχνικά ταλέντα ή ταλέντο στο εμπόριο, π.χ., είναι τουλάχιστον εξίσου σημαντικό με το να έχεις ταλέντο σε κάποια επιστήμη. Και το να ακολουθήσεις και να ακονίσεις το ταλέντο σου είναι ο μόνος τρόπος για να γίνεις ευτυχισμένος – τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι γεμάτα από δυστυχισμένους φοιτητές που σπουδάζουν αντικείμενα για τα οποία αδιαφορούν ή και τα μισούν ακόμα, επειδή κάπου «έπρεπε» να μπουν.

Γι’ αυτό είναι κρίσιμο να προωθηθεί περισσότερο από κάθε τι άλλο στο λύκειο ο επαγγελματικός προσανατολισμός. Και γι’ αυτό είναι κρίσιμο να μειωθούν οι θέσεις των εισακτέων στα πανεπιστήμια, κάτι που κανείς πολιτικός δεν τολμάει να κάνει  γιατί τρέμουν όλοι τους το πολιτικό κόστος. Ενώ όταν άνοιγαν επί χρόνια νέες σχολές και νέα πανεπιστήμια σε όλη την Ελλάδα (ταΐζοντας έτσι και τις τοπικές οικονομίες με το χρήμα των φοιτητών-μελλοντικών ανέργων) κονομούσαν τα ψηφαλάκια.   

3^ο βήμα: Υποχρεωτική ένωση πανεπιστημιακών τμημάτων σε Σχολές

Αυτό επιχειρήθηκε να γίνει με τον νόμο Διαμαντοπούλου, αλλά δεν έγινε σωστά σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας. Ακόμα και στα μικρά πανεπιστήμια, η ένωση σε Σχολές (των 2, 3 ή περισσότερων τμημάτων) είναι υποχρεωτική, ώστε να πάμε στο παρακάτω βήμα.

4^ο βήμα: Διεξαγωγή των εξετάσεων

Οι πανελλήνιες ταιριάζουν στον Έλληνα, επειδή ο Έλληνας είναι τζογαδόρος. Παίζει τζόκερ, και αν δεν του κάτσει το πέντε συν ένα για τα πολλά λεφτά, κοιτάζει να δει πόσα έπιασε. Τέσσερα, μήπως; Τέσσερα συν ένα; Ακόμα και δύο συν ένα να πιάσει, ώστε να βγάλει τα λεφτά που έπαιξε και να ξαναπαίξει, ψιλοευχαριστημένος είναι. Έτσι και στις πανελλήνιες. Το παιδί πήγαινε για Βιολόγος, αλλά μπήκε ΤΕΙ Ιχθυοκαλλιέργειας – δεν πειράζει, το θέμα είναι ότι μπήκε, πάλι καλά που το είχε δηλώσει στο μηχανογραφικό και πάλι καλά που υπάρχουν τόσες πολλές θέσεις εισακτέων σε όλη την χώρα.

Ε, λοιπόν όχι. Όσο αντιμετωπίζουν οι Έλληνες γονείς και μαθητές τις σπουδές ως τζόκερ, δεν πάμε πουθενά.

Εφόσον ο επαγγελματικός προσανατολισμός στο σχολείο (βήμα 1) έχει κάνει την δουλειά του, ο φοιτητής στο τέλος του διετούς Λυκείου θα ξέρει τι θέλει να σπουδάσει (αν θέλει, βέβαια). Θα ξέρει και την δυσκολία του να μπεις (λιγότερες θέσεις εισακτέων) και την δυσκολία των ίδιων των σπουδών – στην Ελλάδα επί χρόνια επικρατεί η αντίληψη ότι το δύσκολο είναι να μπεις στο πανεπιστήμιο, μετά είναι απλό να τελειώσεις, λες και δεν είναι η ανώτατη βαθμίδα εκπαίδευσης το πανεπιστήμιο.

Όποιος λοιπόν φθάσει συνειδητοποιημένος στον προπαρασκευαστικό χρόνο για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, θα ξέρει τι είναι αυτό που θέλει να σπουδάσει. Αν θέλει να γίνει βιολόγος, η Ιχθυοκαλλιέργεια δεν τον ενδιαφέρει. Αν θέλει να γίνει ιχθυοκαλλιεργητής, δεν θα τον ενδιαφέρει ως εναλλακτική η ανθοκομία ή η νοσηλευτική.

Οπότε, ο υποψήφιος φοιτητής θα δηλώνει ένα έως το πολύ δύο συγκεκριμένα αντικείμενα τα οποία ενδιαφέρεται να σπουδάσει. Δεν μπορεί το όνειρο του Έλληνα εφήβου (όπως το έχει δημιουργήσει η οικογένειά του) να είναι «να σπουδάσει» γενικώς. Το όνειρο είναι συγκεκριμένο. Θέλω να γίνω αυτό, για αυτούς τους συγκεκριμένους λόγους.  Αν δεν τα καταφέρω, προσπαθώ ξανά για το όνειρό μου, δεν λέω «άντε να φύγω τώρα από το σπίτι μου να κάνω την ζωή μου μακριά από τους γονείς μου, και βλέπω τι θα κάνω με τις σπουδές». Αυτή είναι συνταγή αποτυχίας για ολόκληρη την ζωή του παιδιού.

Σε κάθε αντικείμενο, τα θέματα των εξετάσεων θα μπαίνουν απευθείας από τις πανεπιστημιακές σχολές που προσφέρουν το αντικείμενο σε όλη την χώρα. Για παράδειγμα, αν κάποιος επιθυμεί να σπουδάσει στο ερευνητικό αντικείμενο της Πληροφορικής/Μηχανικού Υπολογιστών, εκπρόσωποι όλων των σχετικών σχολών της χώρας θα βγάζουν κοινά θέματα στα οποία ο μαθητής θα εξετάζεται. Οι ίδιες οι σχολές θα έχουν ορίσει και την εξεταστέα ύλη, στην αρχή της κάθε χρονιάς, αλλά και την απαιτούμενη ελάχιστη επίδοση του μαθητή για να γίνει δεκτός (κάθε σχολή θα ορίζει την δική της ελάχιστη επίδοση). Η σχολή/πόλη όπου θα εισάγεται ο μαθητής, θα επιλέγεται με βάση την σειρά προτίμησης που θα έχει δηλώσει αλλά και τις επιδόσεις των υπόλοιπων υποψηφίων.

Φυσικά, μπορεί κάποιος να ανακαλύψει στην πορεία ότι αυτό που επέλεξε να σπουδάσει δεν του αρέσει τελικά, ότι λόγω του νεαρού της ηλικίας του παρασύρθηκε και θέλει να σπουδάσει κάτι άλλο.

Γι’ αυτό είναι κρίσιμο το 3^ο βήμα, που ανέφερα παραπάνω: η ένωση των τμημάτων κάθε πανεπιστημίου σε Σχολές με κοντινά αντικείμενα θα δώσει την δυνατότητα, όπως γίνεται στο εξωτερικό, να μεταπηδά όποιος φοιτητής το επιθυμεί σε άλλη Σχολή του ίδιου πανεπιστημίου, αν πληροί κάποιες προϋποθέσεις, και χωρίς να χρειάζεται να ξαναδώσει πανελλήνιες, όπως απαιτεί το σημερινό άθλιο σύστημα που εγκλωβίζει τα παιδιά σε σπουδές που δεν γουστάρουν.

Τέσσερα βήματα, όλα κι όλα. Αν γίνουν, αλλάζει η ζωή των Ελλήνων εφήβων κατά την διάρκεια της εφηβείας τους, αλλά και η προοπτική τους να ζήσουν ευτυχισμένοι, δουλεύοντας σε αντικείμενα που αγαπούν.

Έχει κάποιο κόμμα τα κότσια να τα υλοποιήσει, κόντρα στις πάμπολλες αντιδράσεις που θα φέρουν τα παραπάνω βήματα, αν υλοποιηθούν σωστά;

Αν ναι, με χαρά να το ψηφίσουμε.