Εκείνος ο καριόλης ο Πρωταγόρας

Τις τελευταίες μέρες, με αφορμή την δολοφονία του εξάχρονου κοριτσιού από τον πατέρα της, διάβασα όλα εκείνα τα άρθρα που περίμενα να διαβάσω. Τα πολιτικώς ορθά-ψύχραιμα-νηφάλια άρθρα, από ανθρώπους που καθώς τα γράφουν αισθάνονται με κάθε τους λέξη πόσο πολιτισμένοι είναι και πόσο σημαντικό έργο παράγουν για να μορφώσουν τους βάρβαρους που τους περιτριγυρίζουν. 

Στις συναντήσεις μου, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, με εφήβους σε όλη την Ελλάδα, στα πλαίσια του μήνα εφηβείας που διοργανώνουν οι εκδόσεις Πατάκη, βλέπουμε κάποια βίντεο και μιλάμε με τους εφήβους για θέματα που τους αφορούν. Στην αρχή της συνάντησης τους υπόσχομαι πως ότι κι αν μου λένε θα τους λέω το ανάποδο, ώστε να τους δείξω ότι υπάρχουν πάντα κι άλλες πλευρές της αλήθειας. Δεν είναι δική μου εφεύρεση φυσικά αυτό, το εφάρμοσε πρώτος ο Πρωταγόρας πριν από 25 αιώνες, και προετοίμαζε ανάλογα τους μαθητές του, να επιχειρηματολογούν υπέρ και των δύο πλευρών.

Όμως στο τέλος κάθε θέματος λέω στους εφήβους και την πραγματική μου άποψη, διότι καλή είναι η ρητορεία υπέρ και των δύο πλευρών ως άσκηση, αλλά κάπου πρέπει να καταλήγει όλο αυτό, όταν ζυγίσεις τα θετικά και τα αρνητικά κάθε πλευράς. Μόνο αν καταλήγει κάπου μπορεί ένας άνθρωπος να αποκτήσει ηθικό έρμα, αλλιώς είναι φτερό στον άνεμο.

Οπότε, ναι - τα ξέρω όλα τα επιχειρήματα εις βάρος της θανατικής ποινής, και είμαι κι εγώ γενικά εναντίον της, επειδή κάποια από τα σχετικά επιχειρήματα στέκουν όταν μιλάμε για εγκλήματα μεταξύ ενηλίκων.

Όμως υπάρχουν και τα εγκλήματα εις βάρος παιδιών. Εγκλήματα που καταλήγουν με τα παιδιά νεκρά ή χαρακωμένα, στο σώμα και στην ψυχή, για όλη τους τη ζωή. 

Σε πρόσφατο άρθρο σε μεγάλη ελληνική εφημερίδα, που φιλοδοξούσε να εξηγήσει στους απολίτιστους αναγνώστες γιατί δεν αρμόζει στον πατέρα που σκότωσε την εξάχρονη η θανατική ποινή, η αρθρογράφος παρουσίασε τα βασικά επιχειρήματά της, γράφοντας:

«Συνεπώς η θανατική ποινή:

-δεν είναι μέσο εκδίκησης, γιατί ο στόχος δεν είναι η ικανοποίηση της κοινής γνώμης στο όνομα του θύματος

-δεν λειτουργεί αποτρεπτικά για την τέλεση νέων εγκλημάτων

-δεν αποκαθιστά το άδικο που προκάλεσε ο δράστης,  αφού η επιβολή της δεν φέρνει πίσω τα θύματα

-δεν επιτρέπει αποκατάσταση αν διαπιστωθεί ότι επιβλήθηκε άδικα».

Σε αυτά τα επιχειρήματα, άλλοι «πολιτισμένοι» αρθρογράφοι σε άλλα μέσα ενημέρωσης πρόσθεσαν και τα ψυχολογικά προβλήματα του πατέρα που σκότωσε το κοριτσάκι και τόνιζαν πως πρόκειται απλώς για μια τραγωδία, τίποτα περισσότερο.

Λοιπόν, είναι απαραίτητο σε μερικές περιπτώσεις να αφήνουμε στην άκρη τις θεωρίες του Πρωταγόρα και να αποφασίσουμε αν έχει νόημα η διαφύλαξη του ιερότερου των ιερών που μας δόθηκαν στη γη, δηλαδή της αθωότητας και του μέλλοντος των παιδιών.

Τα επιχειρήματα ενάντια στη θανατική ποινή για τους δολοφόνους παιδιών και τους παιδόφιλους δεν αντέχουν ούτε στο πρώτο φύσημα του ανέμου.

Η θανατική ποινή στους ανθρώπους αυτούς όντως δεν είναι εκδίκηση, ούτε φέρνει πίσω τα θύματα. Αλλά είναι μια απόδειξη ότι η κοινωνία που υποστηρίζει αυτή την τιμωρία έχει ιεραρχήσει την αθωότητα των παιδιών της ως ιερό και δεν ανέχεται την καταπάτησή του.

Το αν λειτουργεί αποτρεπτικά για την τέλεση νέων εγκλημάτων είναι θέμα που δεν έχει διευκρινιστεί στην παγκόσμια βιβλιογραφία (πιθανότερο είναι να μην λειτουργεί αποτρεπτικά), αλλά είναι βέβαιο ότι αποτρέπει την τέλεση νέων εγκλημάτων από τους ίδιους δράστες – κάτι που ειδικά στους παιδόφιλους συμβαίνει πολύ συχνά όταν ξαναβγαίνουν από την φυλακή και ξαναβιάζουν παιδιά.

Και, στις περιπτώσεις δολοφόνων παιδιών και παιδόφιλων που υπάρχει ομολογία του δράστη και πλήθος στοιχείων δεν τίθεται θέμα άδικης τιμωρίας αθώων.

Μια κοινωνία που «κατανοεί» τα ψυχολογικά προβλήματα ενός πατέρα επειδή δεν γούσταρε ότι το παιδί του είχε κινητικό πρόβλημα, που «κατανοεί» ότι σκότωσε αυτό το παιδί, ότι το τύλιξε με τρεις κουβέρτες και το πέταξε στα σκουπίδια, ότι έδωσε εντολή στο άλλο του παιδί να πει ψέματα για να τον καλύψει και πήγε και κοιμήθηκε, μια τέτοια κοινωνία είναι μια κοινωνία που μπορεί να ανεχτεί τα πάντα.

Και της αξίζουν όσα ανέχεται.