Ντόναλντ Μπέπε Τσίπρας και Αλέξης Φάρατζ Τραμπ – Δεν είναι ανέκδοτο, είναι η ζωή σου

Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο Αλέξης Τσίπρας, ο Νάιτζελ Φάρατζ που έπεισε την Αγγλία για το Brexit και ο θριαμβευτής (κι ας μην έφτασε να γίνει πρωθυπουργός) στην Ιταλία Μπέπε Γκρίλο έχουν τόσες ομοιότητες στην πορεία τους προς την νίκη, που πρέπει να είναι κανείς τυφλός για να μην τις βλέπει. Το ότι οι δύο αυτοπροσδιορίζονται ως «δεξιοί» και οι άλλοι δύο ως «αριστεροί» καμία σημασία δεν έχει.

Όλοι τους εμφανίστηκαν ως «κόντρα στο κατεστημένο».

Όλοι τους έταξαν στους λαούς τους λαγούς με πετραχήλια, αρκεί να τους ακολουθήσουν και να τα σπάσουν με τους «κακούς ξένους», που φταίνε για την καταστροφή της χώρας τους.

Όλοι τους έκαναν κήρυγμα μίσους απέναντι σε όποιον αντιλαμβάνονταν ως αντίπαλο.

Όλοι βρήκαν απέναντί τους φθαρμένα πολιτικά πρόσωπα και μαζική αρνητική κριτική από τα ΜΜΕ, τα οποία ΜΜΕ όμως λάτρευαν να τους προβάλλουν γιατί έφερναν νούμερα τηλεθέασης και πωλήσεις περιοδικών και εφημερίδων, ακόμα και όταν έβριζαν τα ίδια τα ΜΜΕ που τους πρόβαλαν.

Όλοι τους απευθύνθηκαν σε ψηφοφόρους που τους ψήφισαν είτε για να τους βλέπουν και να γελάνε μαζί τους, είτε για να γελάνε με τα κατεβασμένα μούτρα των αντιπάλων τους.

Απευθύνθηκαν σε ψηφοφόρους που ένιωθαν «ριγμένοι» και ήθελαν να πάρουν την εκδίκησή τους απέναντι σε αυτούς που οι ίδιοι είχαν εκλέξει στο παρελθόν.

Και επειδή τα κίνητρα της ψήφου ήταν ταπεινά (εκδίκηση και γέλιο), δεν ήταν ανακοινώσιμα. Γι’ αυτό όλοι τους (Τραμπ, Τσίπρας, Φάρατζ-Brexit, Γκρίλο) εμφανίζονταν στις δημοσκοπήσεις πολύ χαμηλότερα από τα ποσοστά που πήραν τελικά. Για τον ίδιο λόγο που πάντα εμφανίζεται πολύ χαμηλότερα και η Χρυσή Αυγή, σε σχέση με το ποσοστό που παίρνει. Επειδή πολύς κόσμος ντρέπεται να δηλώσει τι θα ψηφίσει (υπάρχoυν δύο ονόματα γι’ αυτό το φαινόμενο, ονομάζεται: “The Bradley effect” ή “spiral of silence”, για όποιον θέλει να το ψάξει στο Ίντερνετ).

Και μια που αναφέρθηκα στο Ίντερνετ, ο συνδυασμός της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης με την προβολή, με ένα κλικ στο Ίντερνετ, όλης της χλιδής και των «όμορφων ανθρώπων» που ζουν αυτή τη χλιδή, κάνει όποιον αισθάνεται ριγμένος να θυμώνει ακόμα περισσότερο που περνάει τη ζωή του χωρίς να απολαμβάνει αυτά που άλλοι ζουν καθημερινά.

Τόσο πολύ ήθελαν οι ψηφοφόροι να πάρουν την εκδίκησή τους απέναντι στις «ελίτ» που δεν τους ένοιαξαν ούτε τα προφανή παραμύθια που τους πουλούσαν σε όλες τις χώρες οι λαϊκιστές δημαγωγοί, ούτε τα ψέματα που τους έπιαναν να λένε.

Ο Τσίπρας έταζε ότι θα παίζουμε νταούλια και θα χορεύουν οι παγκόσμιες αγορές, όπως ακριβώς ο Τραμπ και ο Φάρατζ έταξαν πως θα κάνουν ξανά τις ΗΠΑ και την Αγγλία «μεγάλες».

Οι ομοιότητες δεν έχουν τελειωμό.

Αλλά η ουσία βρίσκεται στο γιατί φτάσαμε ως εδώ, γιατί εκλέγονται αυτοί οι άνθρωποι, τι είναι αυτό που προκαλεί την ανάγκη των λαών για «εκδίκηση».

Ο λόγος που εκλέγονται είναι, κατά την γνώμη μου, ότι η τεχνολογία τρέχει πια πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι μπορεί ο άνθρωπος (ειδικά ο λιγότερο καταρτισμένος) να παρακολουθήσει. Είτε τον πετάει εκτός αγοράς εργασίας, είτε τον αναγκάζει να τρέχει νυχθημερόν για να προλάβει να μάθει και να εφαρμόσει όσα του χρειάζονται για να παίρνει έναν περιορισμένο μισθό. Μέσα στον 20^ο αιώνα, η τεχνολογική έκρηξη βελτίωσε θεαματικά και την καθημερινότητα και το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων. Σήμερα, πια, οδηγεί σε δραματική μείωση θέσεων εργασίας, και σε «υψηλού επιπέδου» βελτιώσεις που συχνά δεν είναι κατανοητές στον απλό άνθρωπο. Οι μισθοί μειώνονται, υπάρχει ανασφάλεια για το μέλλον σε πολλούς, και για το μέλλον των παιδιών τους σε ακόμα περισσότερους. Και η φτώχεια οδηγεί σε ανάγκη για εκδίκηση. Εκδίκηση τυφλή και κουφή – ότι κι αν λένε οι πολιτικοί που ζητούν την ψήφο, δεν έχει σημασία, αρκεί να δείχνουν ότι μισούν τους παλιούς πολιτικούς, «το κατεστημένο».

Οι οποίοι βέβαια παλιότεροι πολιτικοί, στην πλειοψηφία τους, φέρουν τεράστιες ευθύνες που φθάσαμε ως εδώ. Διότι πήραν την πιο ιερή ιδέα, την παγκοσμιοποίηση με την έννοια της οικουμενικότητας του ανθρώπου και της σύνδεσης των λαών, και την ξεφτίλισαν, την έκαναν συνώνυμο του κακού, και οι δεξιοί και οι αριστεροί. Οι δεξιοί επειδή θέλησαν να κονομήσουν οι ίδιοι και οι φίλοι τους όσο περισσότερο γινόταν, από την παγκοσμιοποιημένη οικονομία, εις βάρος των λαών τους. Και οι αριστεροί, επειδή αντιλαμβάνονται τον παγκοσμιοποιημένο άνθρωπο ως άνθρωπο «φτερό στον άνεμο», χωρίς εθνική ταυτότητα, και όταν ακούνε την λέξη «μετανάστης» αυτομάτως ενδιαφέρονται περισσότερο απ’ ότι ενδιαφέρονται για οποιονδήποτε συμπατριώτη τους, σα να νιώθουν έναν περίεργο «ανάποδο ρατσισμό». Μέχρι να έρθουν στην εξουσία και να κάνουν τα ίδια με τους δεξιούς.

Ας ελπίσουμε ότι ο φόβος που μας δημιουργούν όσοι βρίσκονται πια σε θέσεις εξουσίας δεν θα μας κάνει ακόμα πιο ακραίους και αυτοκαταστροφικούς, αλλά θα γίνει δύναμη για να ανακαλύψουμε ξανά τους βαθιά κρυμμένους καλύτερους εαυτούς μας.