Καθίστε εκεί μακριά μου να σας πω τι να κάνετε

Είναι αλήθεια ότι την εβδομάδα που πέρασε τα πράγματα έμοιαζαν απελπιστικά. Το να βλέπεις περιφερειάρχες, δημάρχους αλλά και υπουργούς της κυβέρνησης να στηρίζουν ουσιαστικά όσους υπαλλήλους έχουν μπει στην αυτοδιοίκηση με πλαστά πιστοποιητικά, είναι πέρα από αποκαρδιωτικό. Είναι όμως και εξωφρενικό, τόσο εξωφρενικό ώστε πρέπει κανείς να σκεφτεί γιατί το κάνουν όλοι αυτοί οι έχοντες εξουσία. Η απάντηση «για ψήφους» δεν αρκεί, γιατί ακόμα κι αν κερδίζουν ψήφους από τους υπαλλήλους που έχουν μπει «στη ζούλα» χάνουν άλλες ψήφους από ανθρώπους που τρελαίνονται με όσα ακούνε. Νομίζω πως τα ρουσφέτια και το μήνυμα ότι «ελάτε σε μένα, στηρίξτε με κι εγώ θα σας φροντίσω στις μικροαπατεωνιές σας» προφανώς είναι κομμάτι της απάντησης, αλλά η πλήρης απάντηση είναι πιο πολύπλοκη. Νομίζω ότι οι δήμαρχοι σκέφτονται πως αν απολυθεί ο υπάλληλος με τα πλαστά χαρτιά, η κυβέρνηση δεν θα φροντίσει να προσλάβει κανέναν άλλον στην θέση του – η θέση αυτή απλώς θα χαθεί. Οπότε, γιατί να μειωθεί το προσωπικό του δήμου; Ακόμα και ο απατεώνας υπάλληλος κάποια δουλειά την βγάζει, οπότε από το τίποτα, καλύτερα με τον απατεώνα. Το θέμα είναι, βέβαια, ότι ούτε οι δήμαρχοι ούτε η κυβέρνηση λένε την αλήθεια, για τα κίνητρά τους. Κι έτσι, συνεχίζουν τον κλεφτοπόλεμο και τις δηλώσεις στα κανάλια. Ντόρος να γίνεται.

Μια που μιλάμε για ντόρο, δεν ξέρω αν διαβάσετε ένα ενδιαφέρον άρθρο στο protagon που έγραψε ο κ. Γ. Βαρουφάκης, (http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.oikonomia&id=36368), εξηγώντας ότι ο κ. Τσίπρας πρέπει να υποσχεθεί 2 πράγματα στον ελληνικό λαό: δάκρυα και αίμα. Το άρθρο, που κινείται στα όρια μεταξύ τεχνοκρατικής εξήγησης και συναισθηματισμού, είναι ενδιαφέρον γιατί λέει κατά την γνώμη μου κάποιες αλήθειες, αν και κρύβει την πιο βασική αλήθεια, ότι δηλαδή αν ακολουθηθεί ο δρόμος που προτείνει ο κ. Βαρουφάκης είναι πιθανόν να μην έχουμε πια καν εταίρους, δηλαδή να τεθούμε εκτός Ενωμένης Ευρώπης. Ανεξάρτητα με το αν αυτό κάποιος το θεωρεί καλή ή κακή εξέλιξη, θα έπρεπε να είναι το πρώτο πράγμα που θα εξηγούσε ως πιθανή εξέλιξη ο κ. Βαρουφάκης. Το θέμα όμως δεν είναι αυτό, για μένα. Το θέμα είναι ότι ένας άνθρωπος που δεν ζει στην Ελλάδα (ο κ. Βαρουφάκης εργάζεται πλέον απ' όσο γνωρίζω στις ΗΠΑ) προτείνει ως λύση στον ελληνικό λαό τα δάκρυα και το αίμα. Ακόμα κι αν όλα όσα γράφει ο κ. Βαρουφάκης ήταν ολόσωστα (άλλοι οικονομολόγοι τον αντικρούουν συχνά) το να προτείνεις στους διαλυμένους συμπατριώτες σου να καταστραφούν ολοκληρωτικά ενώ εσύ θα κοιτάς από μακριά την καταστροφή και θα σχολιάζεις δεν μου φαίνεται ως η ηθικότερη πρόταση που μπορεί να κατατεθεί.

Θα μου πείτε: και τι πρέπει να γίνει; Μιλούσα πρόσφατα με έναν άνθρωπο που έχει ταξιδέψει πολύ και δουλέψει σε όλο τον κόσμο, και μου έλεγε πως η γενιά των Ελλήνων που είναι 45-60 ετών έχει στην μεγάλη πλειοψηφία της «καεί», και πρέπει να απομακρυνθεί από την εξουσία. Ότι αν δεν αναλάβουν την τύχη της χώρας, σε όλα τα κεντρικά πόστα, άνθρωποι μικρότεροι των 45 ετών που να έχουν εμπειρίες από το εξωτερικό, λύση δεν θα βρεθεί. Δεν συμφωνώ απολύτως, αλλά είναι μια ιδέα που έχει βάση.

Ναι, ρε, ότι κάτσει

Αν θέλουμε να αλλάξει αυτή η χώρα, ένα από τα πρώτα μέτρα που πρέπει να πάρει μια μελλοντική κυβέρνηση είναι η κατάργηση των πανελληνίων εξετάσεων, ώστε να μην βασανίζονται οι Έλληνες έφηβοι επί χρόνια, με αυτό το άθλιο σύστημα που έχει τσακίσει ψυχολογικά γενιές και γενιές παιδιών.

Πώς το θυμήθηκα αυτό, σήμερα; Θα σας πω πώς το θυμήθηκα.

Όσοι μου κάνουν την τιμή και διαβάζουν το Θυμωμένο Ημερολόγιο γνωρίζουν την κριτική που έχω ασκήσει στον κ. Λοβέρδο, για όσα στραβά έχει ήδη προλάβει να κάνει στην σύντομη θητεία του ως υπουργός Παιδείας. Αντίστοιχη κριτική εις βάρος του από μεγάλες αθηναϊκές εφημερίδες δεν είχα διαβάσει. Όμως να, που η Καθημερινή, σε άρθρο του κ. Λακασά στις 20 Σεπτεμβρίου, επιτίθεται στον υπουργό. Και του επιτίθεται, για ποιο πράγμα λέτε; Για το πρώτο ολόσωστο μέτρο που ετοιμάζεται να εφαρμόσει, εις βάρος του παραλογισμού των πανελληνίων!

Στο άρθρο της λοιπόν η Καθημερινή (http://bit.ly/1tGxfYJ) επιτίθεται στον υπουργό επειδή:

α) κάνει την δέκατη αλλαγή στο σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια τα τελευταία 30 χρόνια. Σωστό το σχόλιο όσον αφορά στον παραλογισμό των τόσων αλλαγών. Αλλά αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο ναδίρ. Επειδή είχαν γίνει τόσες καταστροφικές αλλαγές, να αφήσουμε τα πράγματα στον πάτο;

β) όπως γράφει η εφημερίδα, «με τις αποφάσεις του ο κ. Λοβέρδος πλήττει ευθέως τους αριστούχους Λυκείου που επιλέγουν θετικές επιστήμες. Και αυτό, διότι με τις αλλαγές Λοβέρδου ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει 19.000 μονάδες θα πρέπει να επιλέξει ή τις υψηλόβαθμες σχολές υγείας ή τις περιζήτητες σχολές πληροφορικής. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι το περιζήτητο «δίδυμο» της Ιατρικής Αθηνών και του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ – τα δύο τμήματα περιλαμβάνονται στην παλέτα των επιλογών όλων των αριστούχων θετικών επιστημών την τελευταία εικοσαετία».

Δεν ξέρω αν καταλάβετε τι λέει η εφημερίδα. Εγώ το διάβασα 2-3 φορές, επειδή το μυαλό μου δεν μπορούσε να το συνειδητοποιήσει. Το διάβαζα και κουνούσα το κεφάλι μου σαν να’ χε μπει μέσα μια μύγα και έπρεπε να την βγάλω. Η εφημερίδα λέει το καταπληκτικό: πώς τολμάει ο Λοβέρδος να λέει στα παιδιά ότι πρέπει να διαλέξουν αν θέλουν να γίνουν γιατροί ή μηχανικοί; Βιολόγοι ή Πληροφορικάριοι; Νοσοκόμοι ή Προγραμματιστές; Πώς τολμάει; Ας δώσουν εξετάσεις και ΟΤΙ ΚΑΤΣΕΙ!

Δεν γνωρίζω τον κ. Λακασά, αλλά αν τον γνώριζα θα τον ρωτούσα αν μιλάει σοβαρά. Φοβάμαι πως, για να δημοσιεύει το άρθρο του στην Καθημερινή, αυτό κάνει. Μιλάει σοβαρά και πιστεύει πως αυτό το τραγικό σύστημα, που ωθεί τα παιδιά να βάζουν στα τυφλά σχολές άσχετες μεταξύ τους, είναι λογικό. Ξεκινάει κάποιος για γιατρός, αλλά αποτυγχάνει και μπαίνει Μηχανικός Περιβάλλοντος – δεν πειράζει καθόλου, μας λέει ο κ. Λακασάς, εκεί μπήκε, ας το σπουδάσει. Δεν πειράζει που δεν τον ενδιαφέρει το αντικείμενο, τι το ψάχνουμε τώρα, αφού αυτό έκατσε. Δεν πειράζει που θα βλαστημάει την ώρα και τη στιγμή που μπαίνει στο αμφιθέατρο προσπαθώντας να πάρει ένα πτυχίο που δεν τον ενδιαφέρει. Αρκεί που μπήκε, που οι γονείς του θα είναι περήφανοι ότι το παιδί τους θα βγει επιστήμονας. Πριν 50 χρόνια στην Ελλάδα, οι επίδοξοι φοιτητές πήγαιναν στις σχολές που τους ενδιέφεραν, εξετάζονταν εκεί από τις σχολές, και αν πετύχαιναν γίνονταν δεκτοί. Σε αυτό που τους άρεσε! Αλλιώς, πήγαιναν σπίτι τους και ξαναπροσπαθούσαν την επόμενη χρονιά. Τώρα, το να έχεις συγκεκριμένο στόχο θεωρείται παρανοϊκό. Ο στόχος δεν είναι να σπουδάσεις ότι σου αρέσει. Ο στόχος είναι να μπεις. Τι γιατρός, τι ηλεκτρολόγος μηχανικός, λεπτομέρειες είναι αυτά.

γ) Το άρθρο ολοκληρώνει την επιχειρηματολογία του, καυτηριάζοντας την εισαγωγή του μαθήματος της πληροφορικής στην τρίτη λυκείου για όσους επιλέξουν θετικές επιστήμες. Η εισαγωγή της Πληροφορικής (που θα πρέπει να την επιλέγει κάποιος έναντι της Χημείας, ανάλογα με την σχολή που τον ενδιαφέρει να μπει) ενισχύει, σύμφωνα με το άρθρο, τα επιχειρήματα όσων κατηγορούν τον κ. Λοβέρδο ότι λειτουργεί με συντεχνιακά κριτήρια αφού στα Λύκεια υπάρχουν πλεονάζοντες καθηγητές Πληροφορικής.

Ζώντας το πρόβλημα από μέσα, ως καθηγητής Σχολής Μηχανικών Υπολογιστών, θα ήθελα να φωνάξω ότι δεν υπάρχει σωστότερο μέτρο από την εισαγωγή της Πληροφορικής στην τρίτη Λυκείου. Όσοι μαθητές έμπαιναν τα τελευταία χρόνια στην σχολή μας από θετική κατεύθυνση, χωρίς δηλαδή να έχουν παρακολουθήσει μαθήματα Πληροφορικής στο λύκειο, δυσκολεύονταν αφάνταστα – κάποιοι παρατούσαν την σχολή! – λόγω του βαθμού δυσκολίας της βασικής Πληροφορικής του 1^ου έτους. Αντίθετα, όσοι είχαν παρακολουθήσει μαθήματα Πληροφορικής από την τεχνολογική κατεύθυνση, έβρισκαν το πρόγραμμα των μαθημάτων πολύ πιο βατό. Το να γίνεται κριτική εις βάρος αυτού του μέτρου δείχνει, πολύ φοβάμαι και λυπάμαι, μεγάλη άγνοια του αντικειμένου από τον δημοσιογράφο.

Η παραλία έκανε ότι μπορούσε

Μιλούσα προχθές με έναν από τους πολλούς φίλους και γνωστούς που έχουν φύγει τα τελευταία χρόνια από την χώρα. Του μιλούσα, και σκεφτόμουν πόσο όμορφα είχα περάσει εκείνη την ημέρα σε ένα ήρεμο εστιατόριο/καφέ δίπλα στην παραλία, το Sebastian’s, στην Αγία Μαρίνα. Να χαζεύω την θάλασσα. Να βουτάω και να μην θέλω να βγω ποτέ. Να νιώθω το μυαλό μου να καθαρίζει από τα πάντα. Οπότε, είχα τις αμφιβολίες μου για το ποιος περνάει καλύτερα, εγώ ή ο φίλος μου που προσπαθεί σκληρά στο εξωτερικό να στήσει την καινούργια καριέρα του και σίγουρα δεν έχει τέτοιο μέρος για να πάει να γεμίσει τις μπαταρίες του.

Μετά, άκουσα την ομιλία του κ. Τσίπρα στην ΔΕΘ, και τις εξηγήσεις του ΣΥΡΙΖΑ έπειτα για το πού θα βρεθούν τα λεφτά για όλα όσα έταξε. Προσοχή: δεν διαφωνώ με τίποτα απ’ όσα έταξε. Όλα σωστά, όλα καλά, από την στιγμή που τάζει πράγματα στους φτωχότερους συνανθρώπους μας. Και άκουσα με ενδιαφέρον την ομιλία επειδή προφανώς δεν με ενδιαφέρει οτιδήποτε έχει να πει η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, μετά από 30 χρόνια καταστροφής που έχουν σπείρει. Το μόνο που χρειαζόμουν ήταν μια εξήγηση για το πού θα βρεθούν τα λεφτά για όλα αυτά τα υπέροχα που υποσχόταν ο κ. Τσίπρας. Τα λεφτά λοιπόν θα βρεθούν κυρίως από δύο πόρους, μας είπε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρώτος πόρος, 6 δις, είναι από λεφτά του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Δηλαδή, ο κ. Τσίπρας καταρχάς θα πάει στους Ευρωπαίους, θα τους τρίξει τα δόντια για να σταματήσουν την λιτότητα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την Ευρώπη. Μετά, όχι μόνο θα τους ζητήσει να συνεχίσουν να του δανείζουν λεφτά χωρίς να τους εγγυάται τρόπους αποπληρωμής (μόνο αν έρθει ανάπτυξη στην χώρα θα τους πληρώνει) αλλά επιπλέον θα πάρει και τα λεφτά που του έχουν δώσει για συγκεκριμένους σκοπούς (π.χ. το ΕΣΠΑ δίνει πόρους για ανάπτυξη) και θα τα μοιράσει για να προσφέρει κουπόνια σίτισης, δωρεάν παροχή ρεύματος σε φτωχούς, 13^η σύνταξη στους χαμηλοσυνταξιούχους, ειδική κάρτα για δωρεάν μετακινήσεις για τους ανέργους, κλπ. Με άλλα λόγια, κομμένα όσα ξέρατε, σκατοευρωπαίοι. Θα μας τα σκάτε τα λεφτουδάκια και δεν θα μιλάτε, αφού εμείς είμαστε καλοί άνθρωποι και θέλουμε να τα μοιράσουμε στους φτωχούς.

Ο δεύτερος πόρος από τον οποίο θα προέλθουν 3 δις είναι η πάταξη της φοροδιαφυγής και του οικονομικού εγκλήματος, μας είπε ο ΣΥΡΙΖΑ. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια στις πιο προηγμένες τεχνολογικά χώρες για να αντιμετωπιστεί αξιοπρεπώς η φοροδιαφυγή και το οικονομικό έγκλημα, χωρίς βεβαίως ποτέ να εκλείψουν. Και σε αυτόν τον παράδεισο της φοροδιαφυγής που λέγεται Ελλάδα, μόλις ο – άσχετος μέχρι σήμερα από διοίκηση – ΣΥΡΙΖΑ αναλάβει την εξουσία, θα παταχθεί αμέσως η φοροδιαφυγή. Όπως την έχουν πατάξει όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης που μας τάζουν εδώ και δεκαετίες πως μόλις κυβερνήσουν θα την εξαφανίσουν.

Λέω να πάρω τηλέφωνο εκείνον τον φίλο μου, στα ξένα. Να του πω πόσο τυχερός είναι. Γιατί υπάρχουν απελπισίες που ακόμα και η παραλία της Αγίας Μαρίνας δυσκολεύεται να τις αντιμετωπίσει.  

Σημάδια ότι γερνάς

Κοιτάξτε να δείτε τι έπαθα πριν λίγες μέρες. Ανοίγω τον υπολογιστή, και μπαίνω σε ειδησεογραφικό site. Διαβάζω την δήλωση στην Βουλή του κ. Τάσου Νεράντζη, βουλευτή της ΝΔ, ο οποίος για να εκφράσει την αντίθεσή του στο δικαίωμα των ομοφυλόφιλων να κάνουν σύμφωνο συμβίωσης και να έχουν τα δικαιώματα που έχουν οι ετεροφυλόφιλοι σύζυγοι (ιατρική περίθαλψη, περιουσιακά), είπε: «Στην Ολλανδία υπάρχουν κόμματα που αναγνωρίζουν την παιδοφιλία, τι θα κάνουμε θα το υιοθετήσουμε και εμείς; Υπάρχουν επίσης οίκοι ανοχής που επιτρέπουν την κτηνοβασία, τι θα κάνουμε θα το υιοθετήσουμε και εμείς; Το σύμφωνο συμβίωσης δεν μπορεί να βρει θέση στην Ελλάδα».

Αυτή η δήλωση, ξέρετε τι μου απέδειξε; Μου απέδειξε αυτό που φοβάμαι, τώρα που μόλις πάτησα τα 40. Ότι δηλαδή γερνάω. Γιατί, αν διάβαζα αυτή την δήλωση πριν λίγα χρόνια, θα αντιδρούσα λέγοντας ότι απόψεις όπως του κ. Νεράντζη με προσβάλλουν βαθιά, πνευματικά, ψυχικά και αισθητικά. Θα έλεγα, αν ήμουν νεότερος, ότι ο κ. Νεράντζης δεν έχει θέση όχι στην Βουλή, αλλά ούτε στο καφενείο της γειτονιάς του για να μην επιτίθεται στα μυαλά και στις καρδιές των υπόλοιπων καφενόβιων με τα ρατσιστικά του παραληρήματα, που όπως όλα τα ρατσιστικά παραληρήματα κουβαλάνε και μια τεράστια ασχετοσύνη. Διότι στην Ολλανδία δεν υπήρξε ποτέ κόμμα παιδόφιλων, όπως μπορείτε να διαβάσετε και στην σχετική ανακοίνωση από το «Χαμόγελο του Παιδιού» (http://bit.ly/1qycyg4). Όμως ο Έλληνας βουλευτής κ. Νεράντζης, μέσα στην απόλυτη βεβαιότητα που του προσφέρει η ασχετοσύνη, δηλώνει μέσα στην Βουλή ότι τέτοιο κόμμα υπάρχει! Και, με βάση το ακλόνητο αυτό επιχείρημα, εξισώνει την ομοφυλοφιλία με την παιδοφιλία και την κτηνοβασία. Μου θυμίζει δήθεν αριστερούς καθηγητές πανεπιστημίων, στην Ελλάδα, που χρησιμοποιούν ως επιχείρημα οτιδήποτε αρνητικό ακούσουν για πανεπιστήμια της Βόρειας Αμερικής (αλήθεια ή ψέματα δεν έχει σημασία) για να καταλήξουν: «θέλουμε εμείς να γίνουμε σαν κι αυτούς;» και να δικαιολογήσουν το γιατί τραβάνε Χ στο ΜΙΤ, το Χάρβαρντ, το Μπέρκλεϊ και διάφορα άλλα πανεπιστήμια που δεν τους γεμίζουν το μάτι σε σχέση με τα δικά μας.

Αλλά ας επανέλθω στον νεότερο εαυτό μου και στην αντίδρασή του όταν θα άκουγε τον κ. Νεράντζη. Ίδιο πράγμα λοιπόν η ομοφυλοφιλία με την παιδοφιλία, θα σκεφτόμουν. Γιατί, όπως όλοι ξέρουμε παιδόφιλοι είναι μόνο οι ομοφυλόφιλοι, σωστά; Κανείς μας δεν έχει ακούσει ποτέ για παιδόφιλους άντρες που επιτίθενται σε κοριτσάκια. Ποτέ, στην όμορφη κοινωνία μας δεν έχει συμβεί αυτό, αφού δεν έχει ακούσει ποτέ γι’ αυτούς ο κ. Νεράντζης. Και όπως είναι επίσης γνωστό, όποιος είναι ομοφυλόφιλος γουστάρει να κάνει σεξ με ζώα. Τι εννοείτε δεν είναι γνωστό; Αφού το υπαινίσσεται ένας Έλλην βουλευτής! Ο νεαρότερος εαυτός μου λοιπόν θα ανατρίχιαζε με την ιδέα ότι ο κύριος Νεράντζης είναι ένας από τους 300 που αποφασίζουν για την τύχη μας. Και θα αηδίαζε με την μικροψυχία και την κακία ανθρώπων που υποστηρίζουν, σε απλά ελληνικά, ότι δεν υπάρχει πρόβλημα αν ο άνεργος ομοφυλόφιλος πεθάνει, μην έχοντας την περίθαλψη που θα μπορούσε να του προσφέρει ο σύντροφός του. Ας πεθάνει! Και πάλι σε απλά ελληνικά: «να τους εκδικηθούμε τους πούστηδες και τις λεσβίες! Εμείς, οι φυσιολογικοί! Οι άντρακλες και οι γυναικάρες!»

Όπως περίπου σκέφτονταν οι λευκοί μέχρι πριν 50 χρόνια στην Αμερική και δεν επέτρεπαν στους μαύρους να ψηφίσουν. Μόνο που οι Αμερικάνοι σήμερα έχουν μαύρο πρόεδρο, ενώ εμείς έχουμε τον κ. Νεράντζη βουλευτή.

Όλα τα παραπάνω θα σκεφτόταν ο νεαρότερος εαυτός μου. Όμως πλέον γέρασα, όπως σας είπα. Και το κατάλαβα ότι γέρασα, γιατί δεν σκέφτηκα όλα τα παραπάνω. Σκέφτηκα: «πού εκλέγεται βουλευτής ο κ. Νεράντζης»; Το google δεν άργησε να μου δώσει την απάντηση. Στον Πειραιά. «Και τι παίζει στον Πειραιά, σχετικό με το θέμα του συμφώνου συμβίωσης;» ήταν η 2^η ερώτηση που απηύθυνα στον γηραλέο εαυτό μου. Αυτό που παίζει είναι ότι ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ έχει κάνει τεράστιο πόλεμο στο σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια, απειλώντας με αφορισμό όσους βουλευτές το ψηφίσουν – γι’ αυτό η κυβέρνηση δεν τολμά να το φέρει στην Βουλή προς ψήφιση.

Ο γηραλέος εαυτός μου υπενθύμισε επίσης ότι οι βουλευτικές εκλογές πλησιάζουν. Αν δεν γίνουν μέσα στους επόμενους μήνες θα γίνουν σε ενάμιση χρόνο. Και με βοήθησε, ο εαυτός μου, να κάνω την σύνδεση: Εκλογές – επιρροή μητροπολίτη – ψήφοι - βουλευτής.

Ο κ. Νεράντζης εκτιμώ ότι δεν έπαθε κανενός είδους παραλήρημα στην Βουλή. Απλώς, ο άνθρωπος έβαλε τις βάσεις για να εκλεγεί ξανά στις επόμενες εκλογές.

Αυτό συμβαίνει όταν μεγαλώνεις. Εκεί που μικρότερος τρελαινόσουν με πράγματα που άκουγες, δεν τρελαίνεσαι εύκολα πια. Κάνεις ένα βήμα πίσω, και προσπαθείς λογικά (ή κυνικά, για να μπεις στο πετσί εκείνων που μελετάς) να βρεις το κίνητρο που τους έκανε να τα πουν.