Είναι χαζό το αμερικάνικο εκλογικό σύστημα; Και πόσα τρίποντα πρέπει να βάλει κανείς επιτέλους για να κερδίσει έναν διαγωνισμό;

Σκεφτόμουν, χθες, τρία πράγματα, με αφορμή το σοκ της εκλογής Τραμπ:

Το πρώτο, ότι ειδικά στην Ελλάδα, δεν πρέπει να μας κάνει τόση εντύπωση η εκλογή μιας περσόνας φτιαγμένης και προβεβλημένης ατελείωτα από τα ΜΜΕ. Για πολλά χρόνια, όποιος ηθοποιός έπαιζε σε γνωστές σειρές της τηλεόρασης, είτε κατέβαινε υποψήφιος και εκλεγόταν είτε έχανε την εκλογή για λίγο – γι’ αυτό και τα κόμματα τους κυνηγούσαν για να τους βάλουν στα ψηφοδέλτια.

Το δεύτερο, πόσο υποκριτές φάνηκαν οι Δημοκρατικοί σε αυτή την προεκλογική εκστρατεία. Το 2008, όταν ο Μπαράκ Ομπάμα είχε απέναντί του ως υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων τον Τζον Μακέιν (όχι τον Τζον Μακλέιν, αυτός ήταν ο ρόλος του Μπρους Γουίλις στο «Πολύ σκληρός για να πεθάνει») είχαν βουίξει τα προσκείμενα στους Δημοκρατικούς μέσα με σχόλια για την ηλικία του Μακέιν, που ήταν 72 χρονών και τους φαινόταν πολύ γέρος για την προεδρία. Ενώ τώρα, που οι Δημοκρατικοί είχαν υποψήφια την 69χρονη Χίλαρι Κλίντον, η οποία μάλιστα φαινόταν να δυσκολεύεται ή και να υποβαστάζεται στην διάρκεια της εκστρατείας (όχι επειδή είχε κάποια φοβερή αρρώστια, όπως έλεγαν τα παπαγαλάκια των Ρεπουμπλικάνων, αλλά επειδή είναι τρομεροί οι ρυθμοί για να αντέξει ένας 70χρονος!) το είχαν κάνει τουμπεκί και τους φαινόταν φυσιολογικό να είναι η υποψήφιά τους.

Το τρίτο και σημαντικότερο, έχει να κάνει με αυτό που ακούγεται ευρύτατα ότι η Χίλαρι πήρε περισσότερες ψήφους από τον Τραμπ άρα έπρεπε να κερδίσει, και για την ήττα της φταίει το απαρχαιωμένο εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ. Τα πράγματα δεν είναι έτσι, για δύο λόγους:

α) Πριν από λίγα χρόνια, έπαιξα σε έναν διαγωνισμό τριπόντων με φίλους. Επειδή είμαι μεγάλη ψωνάρα στο μπάσκετ, έφτιαξα τους κανόνες εις βάρος μου, γιατί πίστευα πως θα κερδίσω ότι κι αν γίνει. Τελικά, παρόλο που προς το τέλος του παιχνιδιού έβαλα 5 συνεχόμενα τρίποντα από διαφορετικά σημεία, έχασα. Με άλλα λόγια, όταν ξέρεις τους κανόνες ενός παιχνιδιού, και δέχεσαι να παίξεις (γιατί στο παρελθόν έχεις κερδίσει με αυτούς τους κανόνες) μην κλαίγεσαι τώρα επειδή έχασες.

β) Πόσο περίεργο είναι στ’ αλήθεια, όμως το σύστημα των αμερικάνικων εκλογών; Προφανώς έχει την ιδιομορφία ότι αν κάποιος υποψήφιος κερδίσει έστω και με μία ψήφο διαφορά σε μια πολιτεία, παίρνει όλες τις «έδρες» (εκλέκτορες) της πολιτείας. Αυτό που κρύβουν ή δεν γνωρίζουν όμως όσοι επικαλούνται την ιδιομορφία, είναι ότι στις συγκεκριμένες εκλογές, ακόμα και αν γινόταν κατανομή εκλεκτόρων της κάθε πολιτείας με το πιο δίκαιο σύστημα που υπάρχει, με απλή αναλογική δηλαδή, πάλι ο Τραμπ θα κέρδιζε!

Θα μου πείτε: «και το ότι οι συνολικές ψήφοι σε όλη την Αμερική είναι υπέρ της Χίλαρι, δεν πρέπει να μετρήσει;»

Σκεφθείτε το εξής παράδειγμα: Να γίνονταν εκλογές στην Ελλάδα και να υπήρχε κάποιος υποψήφιος πρωθυπουργός που θα κατόρθωνε με όσα έλεγε να «σαγηνέψει» την μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, αλλά σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, σε κάθε νομό, να πάτωνε, να καταποντιζόταν. Όμως η μεγάλη πλειοψηφία στις δύο τεράστιες περιφέρειες θα του αρκούσε για να εκλεγεί πρωθυπουργός, κι ας μην τον ήθελε η υπόλοιπη χώρα. Ε, αυτό συνέβη χονδρικά στην Αμερική, μόνο που εκεί δεν αρκούσε αυτό για να εκλεγεί η Κλίντον. Η Καλιφόρνια και η Νέα Υόρκη ψήφισαν με μεγάλη πλειοψηφία την Κλίντον, κάποιες πολιτείες ψήφισαν οριακά υπέρ Τραμπ ή υπέρ Κλίντον και στην υπόλοιπη Αμερική ο Τραμπ σάρωσε. Μόνο που, σε αντίθεση με την Ελλάδα που είναι μια ενιαία χώρα, οι ΗΠΑ θέλουν να διατηρήσουν την ουσία του ονόματός τους: «Ηνωμένες Πολιτείες». Δεν θέλουν να δώσουν την δυνατότητα σε 1-2 μεγάλες πολιτείες να καθορίζουν την πορεία όλων των υπόλοιπων.

Ενστάσεις σαφώς μπορεί να υπάρχουν, αλλά υπάρχει και λογική στο σύστημά τους.

Και το σημαντικότερο όλων: υπάρχει σταθερότητα. Το ίδιο σύστημα, που όλοι γνωρίζουν, και εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια στις 8 Νοεμβρίου, βρέξει-χιονίσει. Σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου σχεδόν κάθε κυβέρνηση προσπαθεί να φτιάξει έναν εκλογικό νόμο που θα την βολέψει και κάθε αντιπολίτευση προσπαθεί να ρίξει την εκλεγμένη κυβέρνηση μόλις περάσουν λίγοι μήνες από την πιο πρόσφατη εκλογή.