Για τα θηρία

Πριν 20 χρόνια, έναν χειμώνα στα Χανιά, η δημοσιογράφος Κατερίνα Πολύζου και ο κριτικός κινηματογράφου Κώστας Κωνσταντινίδης πήραν μια αδιανόητη, για τα ελληνικά δεδομένα, απόφαση.

Η απόφασή τους μου άλλαξε τη ζωή.

Η απόφασή τους, επίσης, ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για το Show Business, το καινούργιο μυθιστόρημα που γράψαμε με τον Ανδρέα Θωμόπουλο και εκδόθηκε σήμερα.

Πριν 20 χρόνια λοιπόν η Κατερίνα και ο Κώστας διοργάνωσαν ένα σπουδαίο φεστιβάλ κινηματογράφου στα Χανιά. Κατάφεραν να πείσουν όλη σχεδόν την αφρόκρεμα του ελληνικού σινεμά να κατέβει για λίγες μέρες στην Κρήτη και να συμμετέχουν σε προβολές, συζητήσεις, σεμινάρια. Πολύ μεγάλο γεγονός για τα Χανιά.

Μέσα στα τόσα μεγάλα ονόματα υπήρχε ένα όνομα που ξεχώριζε. Ο σημαντικότερος σκηνοθέτης της «χρυσής εποχής» του ελληνικού κινηματογράφου, ο Ντίνος Δημόπουλος θα συμμετείχε στο φεστιβάλ. Είχε σκηνοθετήσει τα πάντα, από κωμωδίες που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ (η υποψήφια για Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες «Μανταλένα», «Μια τρελή τρελή οικογένεια», «Δεσποινίς Διευθυντής», «Τζένη Τζένη», «Οι κυρίες της αυλής», «Ο Θόδωρος και το δίκαννο», «Κάτι κουρασμένα παλικάρια», «Μια Ιταλίδα απ’ την Κυψέλη», «Η αρχόντισσα και ο αλήτης», «Τζο ο τρομερός») μέχρι δράματα που έσπασαν τα ταμεία («Λόλα», «Κατηγορώ τους ανθρώπους», «Κοινωνία ώρα μηδέν», «Το αμαξάκι», «Κοντσέρτο για πολυβόλα», «Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά»). Σαν να μην έφταναν αυτά, ήταν πολυβραβευμένος για την δουλειά του ως σκηνοθέτης και συγγραφέας στο θέατρο και, τα τελευταία χρόνια είχε γίνει και μπεστσελερίστας συγγραφέας παιδικών βιβλίων τα οποία εκδίδονταν από τις εκδόσεις Πατάκη.

Η Κατερίνα και ο Κώστας, λοιπόν, ήθελαν στα πλαίσια του φεστιβάλ να γίνει παρουσίαση των πιο πρόσφατων βιβλίων του Δημόπουλου, ανάμεσα στα οποία ήταν και η αυτοβιογραφία του, μέσα στην οποία αναφερόταν στις συνεργασίες του, στην Φίνος Φιλμ, με τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού σινεμά αλλά και στην ζωή του μέσα στο θέατρο.

Οι περισσότεροι πνευματικοί άνθρωποι των Χανίων – και οποιασδήποτε άλλης πόλης της Ελλάδας – θα σπρώχνονταν για να έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν εκείνοι τον Δημόπουλο. Η Κατερίνα και ο Κώστας αποφάσισαν πως ο καταλληλότερος για να παρουσιάσει αυτό το ιερό τέρας ήταν ένας 26χρονος Χανιώτης συγγραφέας που είχαν μεν εκδοθεί 3 βιβλία του με συμπαθητική απήχηση μέχρι τότε, αλλά… τον Δημόπουλο; Ο μπέμπης; Στην Ελλάδα, όπου αν δεν πατήσεις τα 45-50 κανείς δεν σε παίρνει στα σοβαρά ως πνευματικό άνθρωπο;

Με απόλυτη άγνοια κινδύνου και χωρίς να ξέρουν ότι ο Δημόπουλος ήταν ίνδαλμα για μένα, μου πρότειναν την παρουσίαση για να δώσω την οπτική της δικής μου γενιάς για την δουλειά του Ντίνου. Άρχισα να δουλεύω νύχτα-μέρα, ξεψάχνισα τα βιβλία, σκέφτηκα δέκα φορές την κάθε λέξη και οι μέρες πέρασαν και φτάσαμε στην παραμονή της παρουσίασης, που θα γινόταν την πρώτη μέρα του φεστιβάλ. Εκείνο το βράδυ, η Κατερίνα είχε καλεσμένο στην τηλεοπτική της εκπομπή τον Δημόπουλο, που είχε μόλις φτάσει από την Αθήνα, για να μιλήσουν για το φεστιβάλ και για τις ταινίες του φυσικά. Κλείνοντας την συνέντευξη, γυρίζει και του λέει – live, στην τηλεόραση! «Και σας έχω και μια έκπληξη για αύριο το απόγευμα – ξέρετε ποιος θα σας παρουσιάσει;». Την άκουσα και πάγωσα. Τι «ποιος θα τον παρουσιάσει», ρε Κατερίνα, θα μας τρελάνεις; σκέφτηκα. Κι ακούω τον Δημόπουλο να της απαντάει, «Ναι, μου είπες γι’ αυτό τον τρομερό πιτσιρικά, περιμένω πως και πώς να τον γνωρίσω».

Κι έτσι, με λίγες λέξεις, το άγχος μου εκατονταπλασιάστηκε. Για να το αντιμετωπίσω, σκέφτηκα πως το καλύτερο που είχα να κάνω ήταν να μην τον δω μπροστά μου για πρώτη φορά την στιγμή της εκδήλωσης, να πάω να γνωριστούμε νωρίτερα. Ήξερα ότι το πρωί ο Ντίνος θα παρουσίαζε βιβλία του σε παιδιά που θα έρχονταν να τον γνωρίσουν στην βιβλιοθήκη του Δημοτικού Κήπου. Πήγα νωρίς-νωρίς και τον βρήκα μόνο εκεί, μαζί με δύο βιβλιοθηκονόμους. Τον πλησίασα, καλημέρισα, του είπα μέσα από τα δόντια μου ότι θα παρουσιάσω τα βιβλία του το απόγευμα και… κούνησε το κεφάλι, μου είπε «ωραία, ωραία» και αμέσως έστρεψε την προσοχή του στην επόμενη ερώτηση μιας βιβλιοθηκονόμου.

Εντάξει, λογικό, σκέφτηκα. Ο άνθρωπος ήθελε να είναι ευγενής στην τηλεόραση χθες, και έκανε πως ενδιαφερόταν. Άντε, να γίνει η παρουσίαση το απόγευμα, να τελειώνουμε.

Πριν την απογευματινή παρουσίαση όμως, υπήρχε η πρωινή στην οποία είχαν μόλις καταφθάσει τα παιδιά του δημοτικού που θα μιλούσαν μαζί του όπως και η γυναίκα του, ηθοποιός Φλωρέττα Ζάννα κι έτσι δεν μπορούσα να φύγω. Έμεινα, τον είδα να μαγεύει τα παιδιά, τελείωσε η παρουσίαση, σηκώθηκα να φύγω και περνώντας μπροστά από την Φλωρέττα, που με κοίταζε με περιέργεια, αποφάσισα να της συστηθώ.

«Ω, εσύ είσαι! Έχουμε ακούσει τόσα για σένα!» μου είπε με ενθουσιασμό κι αμέσως φώναξε στον Ντίνο.

«Ντίνο, ξέρεις ποιος είναι αυτός;»

«Ναι…» της είπε διστακτικά ο Ντίνος.

«Είναι ο Κουτσάκης, που θα παρουσιάσει τα βιβλία σου το απόγευμα» του απάντησε η Φλωρέττα και ξαφνικά είδα ένα τεράστιο χαμόγελο να σχηματίζεται στο πρόσωπο του Ντίνου.

«Εσύ είσαι ο πιτσιρικάς;» μου είπε και με έπιασε γερά από τον ώμο.

Αυτό που δεν μπορούσα να φανταστώ, βλέποντάς τον να είναι σε καταπληκτική σωματική και διανοητική κατάσταση στα 79 του, ήταν ότι η ακοή του δεν ήταν στο 100% και, όπως του είχα μιλήσει μέσα από τα δόντια μου, δεν είχε καταλάβει ποιος ήμουν.

Κάτσαμε λίγο ακόμα στην βιβλιοθήκη και τα λέγαμε, αλλά το παραμύθι μου είχε μόλις ξεκινήσει. Φεύγοντας, εκεί που ετοιμαζόμασταν να χωρίσουμε τους δρόμους μας μέχρι το απόγευμα, ο Ντίνος και η Φλωρέττα μου είπαν ότι σκόπευαν να κατέβουν με τα πόδια μια βόλτα μέχρι το ενετικό λιμάνι των Χανίων και αν δεν είχα κάτι άλλο να κάνω, αν ήθελα να πάω μαζί τους.

Σαν τι δηλαδή θα είχα καλύτερο να κάνω;

Περάσαμε σχεδόν όλο το μεσημέρι μαζί, και το απόγευμα, στην παρουσίαση, η καρδιά μου συντονίστηκε με το μυαλό μου και με όλη την δουλειά που είχα κάνει και όλα πήγαν όπως έπρεπε να πάνε.

Τις επόμενες ημέρες, ήμασταν αχώριστοι στις εκδηλώσεις του φεστιβάλ και σε μία από τις εκδηλώσεις ένας άλλος σκηνοθέτης, καθώς μιλούσε με τον Ντίνο τον ρώτησε αν είχε μεταφορικό μέσο για να πάει στην επόμενη εκδήλωση. Εγώ προσφέρθηκα να τους πάω με το αυτοκίνητό μου, χωρίς να έχω καταλάβει μέχρι να μας συστήσει ο Ντίνος ότι αυτός που θα έβαζα στο αμάξι μου ήταν ο Ανδρέας Θωμόπουλος, δημιουργός πάμπολλων ταινιών και σειρών που αγαπούσα πολύ και συνθέτης/στιχουργός του «Να μ’ αγαπάς», που τραγούδησε ο Παύλος Σιδηρόπουλος.

Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, βρέθηκα να ανεβοκατεβαίνω συνέχεια Χανιά-Αθήνα, να μένω τακτικά στο σπίτι του Ανδρέα και της γυναίκας του Ηρώς Βαρσαμή, προέδρου των Γιατρών του Κόσμου, να πηγαίνω σε θέατρα, σινεμά και κάθε είδους καλλιτεχνικές εκδηλώσεις με τον Ντίνο και την Φλωρέττα, μέχρι και στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης όπου ο Ντίνος τιμήθηκε με τον Χρυσό Αλέξανδρο, να κάνω ατέλειωτες κουβέντες που μου άνοιξαν το μυαλό, να συνεργάζομαι σε σενάρια με τον Ανδρέα.

Μια φίλη μου, που ασχολιόταν με τα ζώδια, με είχε ρωτήσει πώς τα καταφέρνουμε, ο Ντίνος, ο Ανδρέας και εγώ, τρεις Λέοντες, να συνυπάρχουμε και να τα βρίσκουμε. Εγώ, που δεν ασχολιόμουν με τα ζώδια, αναρωτιόμουν πώς γινόταν αυτοί οι άνθρωποι, δύο θηρία της τέχνης τους, να κάνουν παρέα μ’ εμένα που ήμουν για τα θηρία. Ίσως να τους εντυπωσίαζε το ότι, αφού μου έφυγε το αρχικό άγχος όταν τους γνώρισα, είχα ξαναβρεί την εντελώς αβάσιμη τεράστια αυτοπεποίθησή μου και συμπεριφερόμουν σαν να είναι πολύ φυσιολογικό το ότι βρίσκομαι στην παρέα τους. Ίσως να έψαχναν, με βαθιά περιέργεια, να λύσουν το μυστήριο από πού μπορεί να πήγαζε τόση σιγουριά. Την περίπτωση να ήμουν απλώς βλαμμένος δεν την εξέταζαν.

Ένα από τα σενάρια που δουλέψαμε με τον Ανδρέα (τον οποίο ο Ντίνος, έμαθα πολύ αργότερα, ενθάρρυνε να δουλέψει μαζί μου) είχε τίτλο “Show Business”. Δεν μας προέκυψε, ως ταινία, αλλά χρόνια αργότερα είπα στον Ανδρέα πως είχα μερικές ιδέες για να το αλλάξουμε δραστικά, να μεγαλώσει πολύ η υπόθεση και να το κάνουμε μυθιστόρημα.

Το Show Business κυκλοφόρησε σήμερα από τις Εκδόσεις Πατάκη – τον εκδοτικό μου οίκο, εδώ και 10 χρόνια, που, συμπτωματικά (;) ήταν και ο εκδοτικός οίκος του Ντίνου.

Κατερίνα, Κώστα, ευχαριστώ πολύ.

Αν είσαι λίγο τυχερός

Για δεύτερο συνεχόμενο καλοκαίρι ο κ. Μισέλ Φάις, μου έκανε την τιμή να ζητήσει διήγημά μου για το αφιέρωμα της Εφημερίδας των Συντακτών στην λογοτεχνία. Τον ευχαριστώ πολύ.
Μπορείτε να διαβάσετε το διήγημα εδώ: https://www.efsyn.gr/tehnes/ekdoseis-biblia/254244_eisai-ligo-tyheros

  

Όσα δεν έγιναν

Φέτος το καλοκαίρι δύο εφημερίδες μου έκαναν την τιμή να μου ζητήσουν διηγήματά μου.

Το πιο πρόσφατο, με τίτλο "Όσα δεν έγιναν" δημοσιεύτηκε πριν λίγες μέρες στον "Φιλελεύθερο" και μπορείτε να το διαβάσετε παρακάτω. Το "Όσα δεν έγιναν" το γράψαμε μαζί με αυτό το τεράστιο μέγεθος δημιουργού, τον Ανδρέα Θωμόπουλο, ο οποίος μου κάνει την τιμή να είναι φίλος μου. Ο Ανδρέας, για όσους τυχόν δεν τον γνωρίζουν, είναι ο συνθέτης και στιχουργός του "Να μ' αγαπάς" του Παύλου Σιδηρόπουλου και πολλών άλλων σπουδαίων τραγουδιών, είναι ο σκηνοθέτης (μεταξύ άλλων) ταινιών όπως "Ο ασυμβίβαστος", "Ένα γελαστό απόγευμα", "Αύριο θα ξέρουμε", των τηλεοπτικών σειρών "Στο κάμπινγκ", "Μη φοβάσαι τη φωτιά", θεατρικός συγγραφέας με 3 Κρατικά Βραβεία που έργα του ανέβηκαν στο Εθνικό Θέατρο, και πάνω απ' όλα ένας άνθρωπος με τεράστια προσφορά στους Γιατρούς του Κόσμου, μαζί με την γυναίκα του, επίτιμη πρόεδρο της οργάνωσης, Ηρώ Βαρσαμή. 

To πολύ σπουδαίο νέο που έχω είναι ότι το καινούργιο μου μυθιστόρημα, ένα θρίλερ που ελπίζω ότι θα αρέσει πολύ και θα κυκλοφορήσει το 2020, δεν θα είναι καινούργιο "μου". Θα είναι καινούργιο "μας" διότι το γράφουμε μαζί με τον Ανδρέα.
Ευχαριστώ πολύ την Ελένη Γκίκα,  για την πρόσκληση, να λάβουμε μέρος με τον Ανδρέα στο αφιέρωμα του Φιλελεύθερου σε διηγήματα που διαδραματίζονται τον 5ο αιώνα π.Χ.

  

Όσα δεν έγιναν

  

Ανδρέας Θωμόπουλος

Πολυχρόνης Κουτσάκης

Διήγημα

Περπατάω αγχωμένος από τον Κολωνό όπου διαμένω ως το δικαστήριο της Ηλιαίας. Όλα είναι έτοιμα για την τελευταία πράξη. Παίρνω το μονοπάτι με τις ελιές και τις μουριές και βλέπω τον Νικόδημο να με περιμένει στο τέλος του δρόμου, μ’ ένα χαμόγελο που κάνει τις κουκουβάγιες να μοιάζουν συγκριτικά όμορφες.

-   Μεγάλη μέρα σήμερα. Αλλά, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα της δίκης, Άνυτε, αδερφέ μου, ένα είναι βέβαιο: εσύ θα έχεις αφήσει το αποτύπωμά σου στην Ιστορία, μου λέει με την βραχνή φωνή του και φουσκώνει σαν παγόνι από την περηφάνια.

Οι άλλοι δύο κατήγοροι, ο Μέλητος και ο Λύκων, έχουν ήδη πάρει τις θέσεις τους, όπως και ο Σωκράτης, ατάραχος στη θέση του κατηγορούμενου. Μαζί και οι 501 δικαστές, συν οι 1000 τόσοι περίεργοι που παρακολουθούν τη δίκη, με τις πολύχρωμες ομπρέλες ανοιχτές για προστασία απ' τον ήλιο, δίνοντας στον χώρο μια αίσθηση τσίρκου και μιας μαϊμουδιάς που θα με έκανε να εξεγερθώ αν δεν ήταν προς όφελός μου.

«Το αποτύπωμά μου στην Ιστορία», λοιπόν. Ναι, στην Ιστορία όπως την αντιλαμβάνονται οι πολλοί, ανάμεσά τους και ο αδερφός μου. Δεν σκοπεύω να του εξηγήσω ότι η Ιστορία η μεγάλη με κεφαλαία και η ιστορία η μικρή, η προσωπική μας, γράφεται κυρίως από όσα δεν έγιναν.

Την Αλκμήνη την γνώρισα ένα από εκείνα τα βράδια που οι θεοί βαριούνται στον Όλυμπο και αποφασίζουν να γελάσουν με τους θνητούς, να κάνουν συμπόσια με γεύμα τις καρδιές μας. Ήμουν είκοσι πέντε ετών όταν μου ανακοίνωσε ο πατέρας μου πως είχε έρθει η ώρα να παντρευτώ. Θα με πήγαινε το επόμενο βράδυ στο σπίτι του Ευαγόρα, ενός ευγενούς ξεπεσμένου οικονομικά, για να γνωρίσω την κόρη του. Ο πατέρας μου ένιωθε πάντα την ανάγκη να ανέβει κοινωνικά, να μην τον κοιτάζουν όλοι μόνο σαν τον πλούσιο απολίτιστο δερματέμπορο. Η συμφωνία με τον Ευαγόρα του φάνηκε εξαιρετική: τα λεφτά μας για το όνομά τους. Τα τρία τάλαντα της προίκας θα του τα έδινε μυστικά ο πατέρας μου για να μας τα χαρίσει τάχα ο Ευαγόρας, ώστε να μην εξευτελιστεί. Πήγα απρόθυμα, βέβαιος πως θα αρνιόμουν. Ο πατέρας μου άλλωστε είχε έτοιμες και εναλλακτικές νύφες να μου γνωρίσει.  Μπήκα αδιάφορος μέσα στο σπίτι, την είδα και έχασα τη φωνή μου. Δεκαοχτώ χρονών, κατάξανθη, με μύτη και στόμα που ο Φειδίας δεν θα τολμούσε να φανταστεί για τα αγάλματά του, με μάτια στο χρώμα του οργισμένου ουρανού που κοιτούσαν χαμηλά από ντροπή. Αρραβωνιαστήκαμε την ίδια εβδομάδα και λίγο αργότερα, τον μήνα Γαμηλιώνα, παντρευτήκαμε.

Προσπάθησε να μ’ αγαπήσει, αυτό της το αναγνωρίζω. Προσπάθησε και να μην μου δείχνει ότι δεν τα κατάφερνε.

Ο πρώτος κατήγορος που ανεβαίνει στο βάθρο και παίρνει το λόγο είναι ο καλλίγραμμος ποιητής Μέλητος, με τα 5 χρυσά σκουλαρίκια, τέσσερα στ' αυτιά κι ένα στον αφαλό που διακρίνεται καθαρά από κάποιο επί τούτου κενό στον ακριβό μεταξένιο χιτώνα του. Έχει μακριά κατσαρά φρεσκολουσμένα μαλλιά και λάγνα πράσινα βαμμένα μάτια. Αρχίζει να κατηγορεί με χαριτωμένες κινήσεις κι όλοι κάνουμε πως τον ακούμε, ακόμα κι οι Δικαστές, που κάποιοι απ’ αυτούς τον γνωρίζουν καλά.

Ακολουθεί μικρό διάλειμμα, πριν έρθει η σειρά μου στο βάθρο. Ο Νικόδημος με τους φίλους του έχουν φροντίσει να έρθουν πινάκια με μέλι, σύκα, φρούτα και κριθαρένιο ψωμί. Δεν τους ακολουθώ. Μένω ακίνητος στη θέση μου και προβάρω από μέσα μου τα λόγια που μου έχει ετοιμάσει ο Λύκων. Ακίνητος παραμένει και ο Σωκράτης. Αισθάνομαι το βλέμμα του πάνω μου. Γυρίζω και του το ανταποδίδω. Η μέρα σήμερα δεν αφορά κανέναν από τους 1500 κομπάρσους που μας περιτριγυρίζουν. Υπάρχουμε μόνο εκείνος κι εγώ.

Ήμασταν ήδη εννιά χρόνια παντρεμένοι εκείνη τη μέρα που άλλαξε η ζωή μου. Ήταν πρωί και η Αλκμήνη έπλενε στον λουτήρα τα πόδια της με το αγαπημένο της σφουγγάρι και την σκόνη από άργιλο που φρόντιζα να μην λείπει ποτέ από το σπίτι. Έψαχνα για τον γαλάζιο μου χιτώνα όμως αντί γι’ αυτόν ανακάλυψα μια μαύρη κοντή περούκα σ’ ένα ερμάριο στο υπνοδωμάτιό μας. Παρέστησα πως έφυγα για το βυρσοδεψείο και την παρακολούθησα. Είχε φορέσει ρούχα αγοριού και είχε πιάσει τα μακριά μαλλιά της ώστε να τα κρύβει στην περούκα. Χωνόταν ανάμεσα στους άλλους νέους και πήγαινε να ακούσει την διδασκαλία του Σωκράτη. Πήγαινε να τον θαυμάσει.

Την αγαπούσα πολύ. Έκανα πως δεν το ήξερα. Πρέπει να κράτησε αυτό για μήνες. Όταν έμεινε έγκυος, μετά από τόσα χρόνια που προσπαθούσαμε, δεν πήγε στην αρχή το μυαλό μου. Ήταν τόση η χαρά για τον Λεύκιππο, τον γιο μου. Και να σας πω κάτι; Όταν το παιδί μεγάλωσε και άρχισα να βλέπω τις ομοιότητες με τον Σωκράτη, πάλι δεν με ένοιαζε. Η Αλκμήνη δεν μπορούσε να ερωτευτεί έναν βυρσοδέψη και ερωτεύτηκε έναν φιλόσοφο. Λογικό ήταν. Αφού ζούσε μαζί μου, αφού με φρόντιζε και την φρόντιζα, αυτό μου έφτανε. Και το παιδί της ήταν και δικό μου παιδί. Δικό σου είναι το παιδί που μεγαλώνεις.

Όσο μιλάω στο δικαστήριο, κατηγορώντας τον με ανοησίες ότι προπαγανδίζει ιδέες ασύμβατες με αυτές που πρεσβεύει η πόλη και οι άνθρωποί της, παρατηρώ στο βλέμμα του Σωκράτη μια ανοχή και άφεση – μόνο εκείνος κι εγώ γνωρίζουμε την αλήθεια. Σίγουρα όχι αυτή η δημοκρατία που μπορεί και δεν μπορεί, που θέλει και δεν θέλει να απονέμει δικαιοσύνη. Αρκετοί από τους 501 δικαστές έχουν γλαρώσει. Βαριούνται, αφού γνωρίζουν ήδη το αποτέλεσμα της δίκης, από την ημέρα που τους δωροδόκησα. Ο αδερφός μου έχει αγωνία για το αποτέλεσμα. Εγώ πιστεύω πως τα αποτελέσματα που σε καίνε δεν τα αφήνεις στην τύχη.

Ο Λεύκιππος, ο γιος μου, πρόσφατα έκλεισε τα δεκαπέντε. Η εφηβεία του είναι δύσκολη, διαφωνούμε στα περισσότερα. Μου ανακοίνωσε μια μέρα, χωρίς να μου ζητήσει την άδεια, πως θα έμπαινε στον όμιλο των νέων που ακολουθούσαν τον Σωκράτη σε όλη την πόλη και συζητούσαν μαζί του. Εμφανισιακά, η ομοιότητά τους είναι πια καταπληκτική. Μετά από τόσα χρόνια, είδα ξανά στο ερμάριο την περούκα και το πρώτο που σκέφτηκα ήταν πως τώρα πια, με το κοντό της κανονικό κούρεμα η αγαπημένη μου δεν θα χρειάζεται να κρύβει τις υπέροχες μπούκλες των μαλλιών της. Μόνο το χρώμα άλλαζε. Την παρακολούθησα, όπως τότε. Αυτή τη φορά την είδα να συναντάει τον Σωκράτη, βράδυ, πίσω από τον ναό της Αγροτέρας Αρτέμιδος. Κρυμμένος στη σκιά ενός αγάλματος, τον άκουσα να της λέει: «γιατί δεν μου το είχες πει πως είναι δικός μου; Θα δω πώς θα μιλήσω στον Λεύκιππο».

Είχε πάρει την καρδιά της γυναίκας μου. Δεν θα έπαιρνε και τον γιο μου.

Τη στιγμή που και ο τελευταίος κατήγορος, ο Λύκων, τελειώνει τον εξάψαλμο εναντίον του, ξαφνικά, μια περίεργη σιωπή απλώνεται παντού. Μια εντελώς ασυνήθιστη γι αυτή την ώρα βουβαμάρα. Ακόμα και τα τζιτζίκια κι οι μέλισσες και τα πουλιά σιωπούν. Ακόμα και τα γύρω ρυάκια κυλούν χωρίς ήχο. Σαν να έφτασε η μουσική του Χρόνου σε μιαν απότομη και δραματική παύση λίγο πριν το τελικό της κρεσέντο. Μια θανατική σιωπή γεμάτη ηλεκτρισμό και προσδοκία.

Τα πρώτα λόγια της Απολογίας δεν τα συνειδητοποιώ, χαμένος καθώς είμαι στις σκέψεις μου.

"Αλήθεια, άνδρες Αθηναίοι", τον ακούω να λέει κάποια στιγμή, "πόσοι θα τολμήσουν να πάνε κόντρα στη θέληση και την ανάγκη ενός πλούσιου και τόσο δυνατού επιχειρηματία όπως είναι ο Άνυτος; Επίσης κατανοώ την δυσκολία σας να βάλετε το κοχύλι σας στην υδρία της αθωότητας, όταν ένας απ' τους κατηγόρους μου είναι ο Λύκων, που τα τελευταία δύο χρόνια διευθύνει με επιτυχία, κατά την άποψη πολλών, την Πολιτιστική Επιτροπή της πόλης. Κι όταν είναι αυτός που αποφασίζει ποιος αξίζει και ποιος δεν αξίζει ως προς τα γράμματα και τις τέχνες. Δική μου γνώμη είναι πως οι σοφιστές ρήτορες που διδάσκουν ρητορική δεν ενδιαφέρονται για την αλήθεια και τη σοφία, αλλά μόνο για την επιρροή και τη δύναμη. Δεν ξέρω πόσοι θα συμφωνήσετε μαζί μου. Άλλωστε ο Λύκων είναι ένας άνθρωπος που δεν αμελεί την οικογένειά του τρέχοντας πίσω από ιδέες και οράματα, και ποτέ δεν αρνήθηκε κανένα απ' τα αξιώματα και τις δημόσιες θέσεις που του πρόσφερε το κράτος, όπως έχει αρνηθεί αυτός που τώρα σας μιλάει. Ύστερα, πώς είναι δυνατόν να αγνοηθούν οι κατηγορίες ενός ποιητή όπως είναι ο Μέλητος; Που είτε αξίζουν τα ποιήματά του είτε όχι - ας αποφανθεί ο Χρόνος γι’ αυτό - ο άνθρωπος αυτός μπορεί και πείθει πως είναι ποιητής. Πώς το κάνει; Μα αυτή είναι η τέχνη του: να πείθει. Και ναι μεν η δια της φήμης επικράτηση είναι ύβρις για κάποιους από μας, αλλά για κάποιους άλλους είναι ηδονή".

Γι’ αυτό σας λέω. Θα μπορούσα να μην έχω γνωρίσει την Αλκμήνη. Ή να την είχα αφήσει χήρα όταν το μαχαίρι ενός δούλου που ήθελε περισσότερα δικαιώματα απ’ όσα του άξιζαν πέρασε δίπλα από την καρωτίδα μου. Ή θα μπορούσα – αλήθεια το πιστεύω – να τα είχα καταφέρει να την κάνω να μ’ αγαπήσει. Γι’ αυτό σας λέω.  Η Ιστορία γράφεται από όσα δεν έγιναν.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(Το άλλο μου διήγημα που δημοσιεύτηκε φέτος το καλοκαίρι, με τίτλο "Γελούσα, γελούσα", μου το ζήτησε ο κ. Μισέλ Φάις, τον οποίο επίσης ευχαριστώ πολύ, για την Εφημερίδα των Συντακτών και μπορείτε να το διαβάσετε εδώ: https://www.efsyn.gr/tehnes/ekdoseis-biblia/anoihto-biblio/203591_geloysa-geloysa)

To ομορφότερο τέλος στον κόσμο

Δωράκι για τους ανυπόμονους (και ευχαριστώ πολύ όλους που μου εκφράζουν την ανυπομονησία τους).
Στο παρακάτω link μπορείτε να διαβάσετε τα πρώτα δυόμισι κεφάλαια από το καινούργιο μου αστυνομικό μυθιστόρημα, "Το ομορφότερο τέλος στον κόσμο". Ελπίζω να σας αρέσουν πολύ.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη από την Πέμπτη 11 Απριλίου στα κεντρικά βιβλιοπωλεία της Αθήνας και λίγες μέρες αργότερα σε όλη την Ελλάδα. 

http://www.polkoutsakis.com/Omorfotero_telos_Kef_1-3.pdf

Βραχείες λίστες Κρατικών Βραβείων Εφηβικού Βιβλίου/National Award Shortlist

Μετά την περυσινή βράβευση του "Μια ανάσα μόνο" (2ο βιβλίο της Τριλογίας της Κρήτης) με το Κρατικό Βραβείο Εφηβικού Βιβλίου, μόλις ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ότι το "Δεν είσαι εδώ", το 3ο βιβλίο της Τριλογίας, είναι και αυτό υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο.

Ευχαριστώ πολύ την επιτροπή για την τιμή αυτή, που γίνεται ακόμα μεγαλύτερη όταν κοιτάξει κανείς την λίστα με τα ονόματα των υπόλοιπων υποψήφιων (αλφαβητικά):

Μάνος Κοντολέων, Φίλιππος Μανδηλαράς, Αλεξάνδρα Μητσιάλη, Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, Πάνος Τσερόλας.

https://www.culture.gr/el/information/SitePages/view.aspx?nID=2511&fbclid=IwAR0GI24Dbj_WXFUJjmBfBDLMXqccUUXbFHQdE2dBXqu3ZrPhNPSASxUXZjU

After last year’s National Award for “Just one breath” the 2^nd book in the Young Adult crime “Trilogy of Crete”, it is once again a big honour to be in the short list for the National Award, this time for “With you gone”, the 3^rd novel in the Trilogy. The honour is greater when looking at the names of the other writers in the list. 

Ένα πρωί του Μάη του 2018

Και ξυπνάς ένα πρωί του Μάη του 2018 και παίρνεις τα ωραιότερα συγγραφικά νέα της ζωής σου.

Ανοίγεις το Publishers Weekly, το μεγαλύτερο περιοδικό για κριτικές λογοτεχνίας και λογοτεχνικά νέα στον κόσμο (κυκλοφορεί από το 1872) και βλέπεις αρχικά ότι το βιβλίο σου, το Baby Blue πήρε starred review (αστεράτη κριτική δηλαδή, την καλύτερη δυνατή).

Και μετά διαβάζεις την κριτική. Που παραλληλίζει το βιβλίο με εκείνα του Ρέιμοντ Τσάντλερ και σε συγκρίνει με τα καλύτερα βιβλία του Τζέιμς Ελρόι. Και μετά διαβάζεις και το αποτέλεσμα της σύγκρισης με τον Ελρόι.

Και σκέφτεσαι πως ίσως κοιμάσαι ακόμα, γιατί εσύ, από μικρός, μπασκετμπολίστας στο ΝΒΑ ήθελες να γίνεις και να παίζεις ηλεκτρονικά παιχνίδια, δεν μπορεί να συμβαίνουν όλα αυτά στ’ αλήθεια.

And you wake up one morning in May 2018, you open Publishers Weekly and you see that Baby Blue has received a starred review.

And then you read the review, which starts with: “The streets of Athens prove as mean as those of Raymond Chandler’s L.A. in Koutsakis’s brilliant second noir featuring Stratos Gazis”.

And then writes: “While the plotting matches James Ellroy’s best work, Koutsakis does a better job of making the twists flow organically from the characters”.

And you think that you are possibly still asleep, because all you ever dreamed of since you were a kid was to become an NBA player and to play video games, all this can’t really be true.

https://www.publishersweekly.com/9781908524911?permamore

 

Πρώτη κριτική για το Baby Blue/ First review for Baby Blue

Μόλις έφθασε η πρώτη κριτική από μεγάλο περιοδικό των ΗΠΑ για το Baby Blue, που σε λίγες μέρες, την 1^η Ιουνίου 2018, κυκλοφορεί πρώτα σε ηλεκτρονική μορφή (για Kindle και Nook) σε ΗΠΑ, Αγγλία και Αυστραλία. Στη συνέχεια θα κυκλοφορήσει σε έντυπη μορφή στις 14 Ιουνίου στην Αγγλία και στις 10 Ιουλίου σε ΗΠΑ και Αυστραλία.

Η κριτική είναι από το Booklist, ένα από τα σημαντικότερα περιοδικά διεθνώς για κριτικές βιβλίων, που φέτος κλείνει τα 110 χρόνια ζωής (ιδρύθηκε το 1905).

Το Booklist γράφει, μεταξύ άλλων στην κριτική του: «ένα βιβλίο που σε ρουφάει, σε αυτήν την σειρά νουάρ βιβλίων που πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσετε».

Αυτά είναι τα δύο εξώφυλλα του Baby Blue, το αγγλικό από τον εκδότη μου Bitter Lemon Press και το ελληνικό από τις εκδόσεις Πατάκη.

The first review of Baby Blue from a major publication is just in. Booklist writes: “An absorbing entry in this must-read hard-boiled series, which offers thoughtful characterization and a noir take on Athens’ postcrisis underbelly”.

Baby Blue is coming out from Bitter Lemon Press as an e-book for Kindle and Nook on June 1^st, and as a paperback on June 14^th in the UK and on July 10^th in the USA and Australia.

These are the English and Greek book covers for Baby Blue, the Greek one from Patakis Publishers.

To τέλος του «Μικρού Θυμωμένου Ημερολογίου»

Ωραία ήταν, τα προηγούμενα πέντε χρόνια εδώ στο μπλογκ. Σχεδόν 500 κείμενα, κάποια ξεπέρασαν και τις πενήντα χιλιάδες αναγνώσεις, πολλές ενδιαφέρουσες συζητήσεις που προέκυψαν μέσα από αυτά τα κείμενα στο μπλογκ, στο Facebook, ακόμα και στον δρόμο με ανθρώπους που γνώριζα ελάχιστα.

Μετά από πέντε χρόνια, αισθάνομαι πως έχω πει μέσω αυτής της φόρμας, του μπλογκ, τα περισσότερα από όσα ήθελα να πω και νιώθω πως θέλω να αφοσιωθώ αποκλειστικά στα βιβλία και στα θεατρικά έργα που έχω βάλει μπροστά και στην ακαδημαϊκή μου δουλειά.

Το μπλογκ θα συνεχίσει να ενημερώνεται με συγγραφικά νέα και βέβαια θα παραμείνει ανοιχτό για ανάγνωση και σχόλια των κειμένων της προηγούμενης πενταετίας.

Όταν το ξεκινούσα, δεν φανταζόμουν την επιτυχία που θα είχε, οπότε ευχαριστώ θερμά όλους τους αναγνώστες του.

Ακροβάτες του Χρόνου

Πριν από πολλά-πολλά χρόνια ήμουν πολύ νέος, είκοσι έξι χρονών.

Είχαν εκδοθεί τρία βιβλία μου που είχαν πάει αρκετά καλά, και ετοιμαζόταν να ανέβει το πρώτο μου θεατρικό έργο. Αλλά μου έλειπαν δύο πράγματα.

Το ένα το ήξερα – μου έλειπε ο έρωτας της ζωής μου, δεν την είχα βρει ακόμα.

Το άλλο δεν το ήξερα, μου προέκυψε – υπάρχουν άνθρωποι που πρέπει να τους γνωρίσεις για να καταλάβεις ότι σου έλειπαν μέχρι τότε. Γνώρισα δυο μυθικά ζευγάρια ανθρώπων, από το είδος που λέμε στα ελληνικά larger than life. Το καταπληκτικό ήταν ότι κι εκείνοι τότε μόλις γνωρίστηκαν μεταξύ τους. Και, περίπου, με υιοθέτησαν, όλοι μαζί. Γίναμε πολύ καλοί φίλοι, ανέβαινα στην Αθήνα συνέχεια και έμενα σπίτι τους, κάναμε μαγικές συζητήσεις που με έκαναν να δω τον κόσμο με άλλα μάτια την ίδια ώρα που τσιμπιόμουν για να πιστέψω ότι καθόμουν απέναντί τους και εκείνοι έδιναν σημασία σε όσα ξεστόμιζα.

Τα δύο ζευγάρια ήταν ο σημαντικότερος, για μένα, σκηνοθέτης του παλιού καλού ελληνικού κινηματογράφου (και συγγραφέας υπέροχων παιδικών βιβλίων) Ντίνος Δημόπουλος με την γυναίκα του ηθοποιό Φλωρέττα Ζάννα και ο σκηνοθέτης/συγγραφέας/τραγουδοποιός -και Άνθρωπος με α κεφαλαίο- Ανδρέας Θωμόπουλος με την γυναίκα του Ηρώ Βαρσαμή, πρόεδρο των Γιατρών του Κόσμου.

Ενάμιση χρόνο μετά την γνωριμία μου μαζί τους, γνώρισα και τον έρωτα της ζωής μου. Και μετά, ξαφνικά, έπρεπε για λίγο καιρό να τους αποχωριστώ όλους – είχε έρθει ο καιρός να μπω στον στρατό.

Εκείνο το βράδυ που δεν θα ξεχάσω ποτέ, πριν παρουσιαστώ, με χάλια ψυχολογία σε ένα χάλια ξενοδοχείο στην Τρίπολη, πήρα τηλέφωνο τον Ντίνο και την Φλωρέττα να τους πω ένα γεια – ήξερα και ότι ο Ντίνος είχε ένα μικροπροβληματάκι με την υγεία του. Εκείνο το βράδυ έμαθα πως ο Ντίνος είχε μόλις «φύγει» ξαφνικά.

Σε μια από τις συζητήσεις που είχαμε κάνει οι δυο μας, στο γραφείο του, μου είχε πει: «Αναρωτιέμαι, ρε πιτσιρικά, τι θα λες κάποτε στα παιδιά σου για μας τους φίλους σου» και του είχα απαντήσει πως θα τους διηγούμαι όλες τις απίθανες στιγμές μου μαζί τους και μετά θα τους λέω: «άντε, πάμε τώρα στο σπίτι του Ντίνου να σας τον γνωρίσω κι από κοντά». Ο Ντίνος είχε γελάσει πικρά, πιστεύοντας πως κάνω πλάκα. Εγώ το εννοούσα, πίστευα πως έτσι θα συμβεί. Αλλά βέβαια εγώ ήμουν μακράν ο λιγότερο έξυπνος άνθρωπος σ’ εκείνη την παρέα.

Όταν πια τελείωσα τον στρατό, η θλίψη μου ενώθηκε με τα τόσα συναισθήματα από όσα είχα ζήσει, συζητήσει, ονειρευτεί τα προηγούμενα χρόνια και, όλα μαζί μου έδωσαν μια ιδέα. Εξακολουθώ να πιστεύω πως είναι η καλύτερη ιδέα που είχα ποτέ για βιβλίο.

Το βιβλίο γράφτηκε πριν από 14 χρόνια, είχε τίτλο «Ακροβάτες του Χρόνου» και ξεκινούσε έτσι:

Αυτό που μου έκανε πάντα εντύπωση στον παππού και στη γιαγιά μου δεν ήταν ούτε το ύψος τους –φοβεροί κοντοστούπηδες και οι δύο– ούτε η χαριτωμένη χαζομάρα τους – φέρονταν συνέχεια σαν μωρά παιδιά, στα οκτώ μου έμοιαζα ήδη πολύ ώριμος για να τους κάνω παρέα. Αυτά που μου έκαναν εντύπωση ήταν διάφορα μικροπράγματα, κάποιες περίεργες λεπτομέρειες, που με βοήθησαν ν’ αρχίσω να καταλαβαίνω πως κάτι μυστήριο συνέβαινε μ’ αυτούς. Όπως, ας πούμε, μια μέρα που μπήκα από το παράθυρο στο σπίτι τους για να τους τρομάξω και τους είδα να κοιμούνται βαθιά και τόσο παράξενα, με τα κορμιά τους να γέρνουν διαγώνια, σαν να ήθελαν να απομακρυνθούν, αλλά τα κεφάλια τους να μοιάζουν κολλημένα το ένα με το άλλο και με τα πόδια του παππού να είναι σηκωμένα ψηλά σαν να ετοιμαζόταν να πετάξει, ενώ το χέρι του χάιδευε παιχνιδιάρικα το αυτί της γιαγιάς, που ροχάλιζε σαν να περνούσε τρακτέρ και την άκουγαν τέσσερα τετράγωνα παραπέρα. Κι ακόμα περισσότερο, πολύ περισσότερο, πιο πολύ απ’ όλες τις παραξενιές τους, μου έκανε εντύπωση που, όταν μεγάλωσα και ξεκίνησαν να μου διηγούνται τις τρομερές, μυθικές περιπέτειες που είχαν ζήσει, ποτέ μα ποτέ δεν τους άκουσα να μιλάνε για τον θάνατο. Ποτέ. Σαν να μην υπήρχε.

Οι Ακροβάτες εκδόθηκαν τότε από τις εκδόσεις Μίνωας και έκαναν πολύ σύντομα και δεύτερη έκδοση, αλλά καθώς περνούσαν τα χρόνια και πλέον το βιβλίο ήταν εκτός κυκλοφορίας, συνειδητοποίησα πως το κείμενο ήθελε δύο σημαντικές βελτιώσεις – η μία σε επίπεδο ιστορίας, όπου έπρεπε να γίνει μια μεγάλη προσθήκη και η άλλη σε επίπεδο γραφής κάποιων κομματιών του βιβλίου.

Σε λίγες μέρες από σήμερα, στις αρχές Μαΐου, 14 χρόνια μετά, οι Ακροβάτες του Χρόνου κυκλοφορούν στην καινούργια, πλήρως αναθεωρημένη και οριστική τους μορφή, από τις εκδόσεις Πατάκη. Μπορείτε να δείτε το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο, παρακάτω.

Και, όπως και τότε, η αφιέρωση του βιβλίου γράφει:

Για τον Ντίνο,

που μας βαρέθηκε και πετάχτηκε να μαζέψει εικόνες από διπλανούς γαλαξίες

Για τη Φλωρέττα,

που συνεχίζει να ταξιδεύει μαζί του

Για τη Δέσποινα. Για το δικό μας ταξίδι.

I am still enchanted by the light you brought to me

Το τέλος της πολιτικής ορθότητας

Έβλεπα στο in.gr μια συνέντευξη σε μπαρ του βουλευτή του Ποταμιού κ. Δανέλλη και σκεφτόμουν πως γι’ αυτό βγήκε ο Τσίπρας στην Ελλάδα, γι’ αυτό βγήκε ο Τραμπ στην Αμερική. Βγήκαν επειδή οι πολίτες βαρέθηκαν να ακούνε «τέρατα» ειπωμένα με γλυκομίλητο τρόπο από βουλευτές των παλιών κομμάτων και σκέφτηκαν πως αφού οι ζωές τους δεν τους ικανοποιούν έπρεπε να δοκιμάσουν ανθρώπους που έλεγαν επιθετικές τρέλες εναντίον όλων, μήπως και αυτοί έχουν την λύση.

Ο Δανέλλης λοιπόν δήλωσε ότι είναι ενάντια στον λαϊκισμό, αλλά θέλει συνεργασία του Κινήματος Αλλαγής με την αριστερά (τον ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή) για να ανοίξει ο δρόμος για επενδύσεις και να αντιμετωπιστεί το βαθύ κράτος!

Δηλαδή θέλει να συνεργαστεί με εκείνους ακριβώς τους ανθρώπους που μισούν τις επενδύσεις και τον ιδιωτικό τομέα – τον οποίο στην θητεία τους έχουν γονατίσει – για να φέρουν μαζί επενδύσεις. Θέλει να συνεργαστεί με εκείνους ακριβώς τους ανθρώπους που κάνουν ακόμα και σήμερα, μες την κρίση, αφειδώς, διορισμούς δικών τους ανθρώπων για να καταργήσει τους διορισμούς των «ημετέρων».

Την ίδια ώρα που, τουλάχιστον σε επίπεδο διακηρύξεων, ο Μητσοτάκης λέει τα ίδια πράγματα που λέει και ο Δανέλλης, ο Δανέλλης αποκηρύσσει οποιαδήποτε συνεργασία μαζί του επειδή αυτός εκπροσωπεί την κακιά «δεξιά» που «έχει άλλους στόχους» όπως λέει. Πενήντα χρόνια μετά, συνεχίζουν στον εικοστό αιώνα το παραμύθι περί δεξιάς και κεντροαριστεράς, ενώ τα στελέχη τους μπαινοβγαίνουν από το ένα κόμμα στο άλλο!

Και βέβαια, ίδια ανικανότητα προσαρμογής στον αιώνα μας δείχνουν και οι Αμερικανοί πολιτικοί. Στις ΗΠΑ είναι φανερό πως πολλοί αντίπαλοι του Τραμπ δεν έχουν καταλάβει ακόμα καθόλου, 16 μήνες μετά την εκλογή του, γιατί εξελέγη. Εξακολουθούν να σκέφτονται με λογικές «πολιτικής ορθότητας» και προσπαθούν να τον πλήξουν με σκάνδαλα του τύπου «η κακομοίρα η Μελάνια μόλις είχε γεννήσει κι αυτός την κεράτωνε με μια πορνοστάρ και ένα κουνελάκι του Playboy, έβαζε την ερωμένη του ακόμα και στην κρεβατοκάμαρα της γυναίκας του και της έλεγε πως του θυμίζει την κόρη του!».

Τίποτα από αυτά δεν πλήττει στ’ αλήθεια τον Τραμπ, επειδή:

α) οι ψηφοφόροι του τον ψήφισαν γνωρίζοντας πολύ καλά ποιος ήταν σε ηθικό και πολιτισμικό επίπεδο – γνώριζαν τις εξευτελιστικές δηλώσεις του για τις γυναίκες, γνώριζαν ότι ήταν σταρ σε ριάλιτι σόου, τον είχαν δει να συμμετέχει ακόμα και σε αγώνες wrestling, δηλαδή ψεύτικου κατς και

β) κανείς δεν πιστεύει στο παραμύθι περί "κακομοίρας Μελάνια". Τα έφτιαξε με τον Τραμπ όταν εκείνος την είδε σε ένα πάρτι, περίμενε να πάει η συνοδός του στην τουαλέτα και την «έπεσε» στην Μελάνια, η οποία θεώρησε πως ένας τέτοιος τύπος της ταιριάζει. Αν το κουνελάκι-ερωμένη του Τραμπ (όπως εξήγησε στην πρόσφατη συνέντευξή της) χρειάστηκε ένα βράδυ  για να αντιληφθεί ότι ο τύπος έχει συνηθίσει να φέρεται στις γυναίκες ως πόρνες και 10 μήνες για να καταλάβει ότι, ακόμα κι όταν προσπαθεί να παραστήσει τον ευγενικό, δεν κρατιέται και του βγαίνει ο βαθύτατος ρατσισμός του, μήπως δεν τα έχει αντιληφθεί όλα αυτά η Μελάνια που είναι 20 χρόνια μαζί του;

Η τραγική επιλογή των Αμερικανών, να εκλέξουν αυτόν τον πρόεδρο που το πρώτο που είχε στην ατζέντα του ήταν να εμποδίσει εκατομμύρια φτωχούς ανθρώπους από το να έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας, που βγάζει τις ΗΠΑ από τόσους διεθνείς οργανισμούς, που έχει καταργήσει τα όρια ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα, έχει τελικά και ένα – μόνο ένα – θετικό στοιχείο. Ότι η παρουσία του αποτελεί το τέλος της «πολιτικής ορθότητας». Αποδεικνύει ότι οι παλιές μέθοδοι, του τύπου «βρίσκουμε ένα σεξουαλικό σκάνδαλο και τελειώνουμε έναν πολιτικό» έχουν τελειώσει.

Όσο οι αντίπαλοί του δεν καταθέτουν ισχυρή πολιτική πρόταση απέναντί του ώστε να πείσουν μεγάλα κοινωνικά στρώματα που απέχουν από τις κάλπες να πάνε να ψηφίσουν, τα σεξουαλικά σκάνδαλα δεν θα τον ακουμπούν καθόλου.

Όπως δεν θα συντριβεί και ο Τσίπρας στις επόμενες εκλογές, παρά την καταστροφή που έφερε στην χώρα, επειδή οι αντίπαλοί του είτε δεν έχουν ολοκληρωμένη πρόταση είτε ονειρεύονται να κάνουν κυβέρνηση μαζί του επειδή ζουν στην δεκαετία του ’70 και του ’80.

Μπουρδο-βιβλία

Έχω τρεις συνήθειες όταν ψάχνω να βρω καινούργια βιβλία για να διαβάσω. Οι δύο είναι πολύ συνηθισμένες, για βιβλιόφιλους – πηγαίνω πέρα-δώθε μέσα σε βιβλιοπωλεία διαβάζοντας οπισθόφυλλα και σελίδες από βιβλία που μου τραβούν την περιέργεια, και ψάχνω πολύ στο Amazon κάνοντας τα ίδια.

Η τρίτη συνήθεια είναι κάπως λιγότερο συνηθισμένη. Μπαίνω στα sites εκδοτικών οίκων, βρίσκω τους καταλόγους τους με τα βιβλία που θα εκδώσουν μέσα στο επόμενο εξάμηνο, τυπώνω τους καταλόγους (γιατί θέλω να κρατάω σημειώσεις και έχω ανάγκη να κρατάω χαρτί στα χέρια μου) και ψάχνω ποια βιβλία, ανάμεσά τους, με ενδιαφέρουν.

Έχω βρει με αυτό τον τρόπο πολλά βιβλία που μου άρεσαν και κάποια που με ενθουσίασαν, και δεν σκοπεύω να σας μιλήσω για κανένα από αυτά. Σκοπεύω να σας μιλήσω για βιβλία που με εκνευρίζουν, είτε με τον τρόπο που διαφημίζονται είτε με το περιεχόμενό τους είτε και με τα δύο.

Τρία πολύ πρόσφατα παραδείγματα, από καταλόγους ξένων εκδοτικών οίκων:

α) πολυδιαφημισμένο βιβλίο για δίαιτα, που είναι αδύνατον να μην το παρατηρήσεις στον κατάλογο ακόμα και αν δεν σε ενδιαφέρει καθόλου να αδυνατίσεις, έτσι όπως το προβάλλουν. Και τι λέει η διαφήμισή του: «αδυνάτισε παραβιάζοντας τους κανόνες της δίαιτας». Δηλαδή; σκέφτεται ο αναγνώστης επειδή του έχει κεντρίσει το σύνθημα την περιέργεια. Δηλαδή, σου προτείνουμε μια δίαιτα που υποτίθεται ότι δουλεύει, αλλά επειδή δίαιτα είναι και μπορεί να σε ζορίσει, σου δίνουμε και εναλλακτικές. Αφού σου δίνουμε εναλλακτικές, φυσικά και οι εναλλακτικές είναι μέσα στην δίαιτα, αλλά εμείς πιστεύουμε πως εκτός από παχούλης είσαι και χαζός, οπότε θα σου εμφανίσουμε τις εναλλακτικές που σου δίνουμε τάχα ως τρόπο παραβίασης της δίαιτας, για να νιώθεις πως δεν σε καταπιέζουμε και πολύ.

β) βιβλίο για τατουάζ, διαφημίζεται με υπότιτλο: «γιόρτασε την μοναδικότητά σου». Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τα τατουάζ – εμένα δεν μου αρέσουν για να τα κάνω στο σώμα μου, αλλά οτιδήποτε επιλέγει ενσυνείδητα να κάνει κάποιος για να νιώθει καλά με τον εαυτό του είναι απολύτως αποδεκτό. Αλλά, ρε διαφημιστή του βιβλίου: «γιόρτασε την μοναδικότητά σου»; Δηλαδή πρέπει ο έφηβος/νέος που θα το δει και είναι στο ψάξιμο για να βρει τον εαυτό του να πιστέψει ότι είναι μοναδικός μόνο αν κάνει τατουάζ; Είναι διαφήμιση αυτή για μια απόφαση που είναι σε αρκετές περιπτώσεις μη αναστρέψιμη (κάποια τατουάζ δεν μπορούν να αφαιρεθούν); Έχω μια καλύτερη ιδέα για να είναι κάποιος μοναδικός: να πάρει φόρα και να χτυπάει το κεφάλι του στον τοίχο επί ώρες. Κανένας άλλος δεν θα το έχει κάνει και μπορεί το μυαλό του να πάρει μετά ένα σχήμα μοναδικό. «Γιόρτασε την μοναδικότητά σου». Διαφημιστές. Τσίρκο μεντράνο, με τα θηρία ελεύθερα.

γ) Ένα βιβλίο που διαφημίστηκε πολύ και ο ψυχολόγος-συγγραφέας του έχει γίνει πρώτο όνομα διεθνώς. Αφού πρώτα είχα διαβάσει πολλά γι’ αυτό, περίμενα να εκδοθεί και το ξεφύλλισα σε βιβλιοπωλείο. Αν ήταν ανούσιο θα ήταν απλώς απογοητευτικό. Αλλά δεν ήταν απλώς απογοητευτικό, ήταν επικίνδυνο. Ο τύπος, γράφοντας με την βαρύγδουπη ανοησία των δήθεν, δίνει συμβουλές του στιλ: «αν έχεις έναν φίλο/μια φίλη, σκέψου αν θα τον πρότεινες ως φίλο στους γονείς σου ή στα παιδιά σου ή στα αδέρφια σου ή σε άλλους φίλους σου. Αν θα δίσταζες να τον προτείνεις, για οποιονδήποτε λόγο, πρέπει να σταματήσει να είναι φίλος σου, γιατί δεν έχει νόημα να κάνεις παρέα με οποιονδήποτε για τον οποίο δεν είσαι περήφανος». Δεν ξέρω αν έχω διαβάσει κάτι ρηχότερο στη ζωή μου, ίσως το σόου των Καρντάσιαν να έχει μεγαλύτερο βάθος. Οι φίλοι μας είναι οι άνθρωποι που μας συμπληρώνουν και τους συμπληρώνουμε. Το να ταιριάζουν δυο άνθρωποι ως φίλοι ή σύντροφοι δεν σημαίνει πως πρέπει απαραίτητα να ταιριάζουν και με τον κοινωνικό τους περίγυρο – οι γονείς μας, τα παιδιά μας, τα αδέρφια μας, άλλοι φίλοι μας έχουν διαφορετικές ανάγκες από μας στα προτερήματα που ψάχνουν στους φίλους τους, διαφορετική κατανόηση στα ελαττώματα των άλλων. Η συμβουλή του μπεστσελερά ψυχολόγου καταργεί ουσιαστικά την μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου – αν κάποιος φίλος δεν κάνει «τικ» σε όλα τα κουτάκια των γύρω μας, μας προτείνει να τον εγκαταλείψουμε, χωρίς δεύτερη σκέψη. Να βρούμε μόνο τους κοινά αποδεκτούς ανθρώπους και να τους κάνουμε παρέα, οι υπόλοιποι στον Καιάδα, μόνοι τους, ξεπαρεού.

Τι να κάνουμε, μέσα στα τόσα υπέροχα βιβλία υπάρχουν και μερικά που αξίζουν ένα ωραίο σουτ στον κάδο της ανακύκλωσης.

Μαθήματα διαπραγμάτευσης

Τις προηγούμενες μέρες είχαμε την δυστυχία να δούμε για μια ακόμα φορά, μετά από εκείνο το περιβόητο 17ωρο που τον κούρασε τόσο, το πώς εννοεί τις διαπραγματεύσεις ο πρωθυπουργός της Ελλάδας.

Την ίδια ώρα που ο αρχηγός της αντιπολίτευσης!! στην Τουρκία μιλάει σκυθρωπός για 156 νησιά μας ζητώντας να γίνουν δικά τους. Την ίδια ώρα που ο Ερντογάν απευθύνεται με οργή προς όλο τον πλανήτη και ζητάει να απλώσει την χώρα του προς κάθε κατεύθυνση (οπότε σε μια διαπραγμάτευση ότι κι αν του δώσουν από όσα ζητάει θα είναι κερδισμένος). Την ίδια αυτή ώρα ο πρωθυπουργός της Ελλάδας βγήκε με το γνωστό χαμογελάκι, κι όταν δέχτηκε ερώτηση από Σκοπιανή δημοσιογράφο που του είπε πως εκπροσωπεί το «ειδησεογραφικό πρακτορείο της Μακεδονίας», αντί να την βάλει στην θέση της, της ευχήθηκε να εκπροσωπεί σε λίγο καιρό την Γκόρνα Ματσεντόνια, δηλαδή την Βόρεια Μακεδονία.

Την ώρα που η διαπραγμάτευση εξελίσσεται, την ώρα που θεωρητικά θα έπρεπε να ζητάμε τον ουρανό με τ’ άστρα, όπως κάνουν όλοι οι σοβαροί εθνικοί διαπραγματευτές, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας παραιτείται δημοσίως του ονόματος Μακεδονία σε χαριτωμένη κουβεντούλα με δημοσιογράφο.

Η Ιστορία θα γελούσε μαζί μας, αν δεν έκλαιγε.   

Αναζητείται πνευματικότητα

Η είδηση ότι ο Μπαράκ και η Μισέλ Ομπάμα βρίσκονται σε προχωρημένες συζητήσεις με το Netflix για να δημιουργήσουν εκπομπές για θέματα που τους ενδιαφέρουν οδηγεί στο προφανές ερώτημα: ποιον σύγχρονο Έλληνα πολιτικό θα καθόταν ο κόσμος να ακούσει/να παρακολουθήσει εκπομπές του για οποιοδήποτε θέμα; Δεν εννοώ βέβαια εκπομπές για να κάνει χαβαλέ εις βάρος του πολιτικού. Ακόμα κι αν κάποιος ισχυριστεί ότι ο Ομπάμα είναι μια ξεχωριστή περίπτωση ανθρώπου με ιδιαίτερο επικοινωνιακό χάρισμα που συνδυάζει αμεσότητα, χιούμορ και πνευματικότητα, αυτό δεν αλλάζει την ουσία της ερώτησης. Ας μην περιοριστούμε μόνο σε πρωθυπουργούς (σκεφτείτε εκπομπές του Αλέξη Τσίπρα, του Κώστα Καραμανλή, του Γιώργου Παπανδρέου και προσπαθήστε να μην γελάσετε). Ας πάμε και στους βουλευτές της περιοχής σας, στους δημάρχους σας. Και ας μην πάμε στην υψηλή απαίτηση του να δημιουργήσει οποιοσδήποτε από αυτούς τους «εξέχοντες» ανθρώπους του τόπου σας δικό του τηλεοπτικό σόου. Ας κατεβάσουμε τις απαιτήσεις μας στο να τους κάνουμε τακτικά παρέα. 

Θα το θέλατε, να κυκλοφορείτε μαζί τους; Αισθάνεστε ότι σας ενδιαφέρουν οι απόψεις τους για την ζωή; Ότι θα είχαν σημαντικά πράγματα να σας πουν, χάρη στο εύρος των γνώσεων, των εμπειριών, της ευφυΐας και της καρδιάς τους; Χάρη στην πεντακάθαρη ελεύθερη στάση τους στην Βουλή και στα Δημοτικά Συμβούλια; Αν ναι, είστε τυχεροί που έχετε βρει τόσο σπουδαίους ανθρώπους να σας εκπροσωπούν.

Αν όχι, μήπως ήρθε η ώρα να ψάξουμε για να βρούμε και να ψηφίσουμε ανθρώπους με μεγαλύτερη προσωπική ακτινοβολία, που να έχουν πράγματα να μας πουν; Αν πιστεύουμε ότι κανείς τέτοιος δεν υπάρχει στην πολιτική, μήπως να μαζευτούμε πολλοί και να πιέσουμε κάποιον που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μας για να κατέβει υποψήφιος;