Ενάντια στη δημοκρατία

Ένας φίλος, σήμερα, μου πρότεινε να διαβάσω δυο καινούργια βιβλία που επιτίθενται στην δημοκρατία – εξηγούν ότι, αφού η δημοκρατία οδηγεί σε τόσο τραγικές επιλογές ανθρώπων όπως αυτές που βλέπουμε όλο και πιο συχνά στην ηγεσία διαφόρων χωρών του κόσμου, πρέπει να βρούμε ένα σύστημα για να την αντικαταστήσει.

Ο φίλος μου δεν συμφωνούσε με το συμπέρασμα των βιβλίων, αλλά βρήκε πολύ ενδιαφέρουσα την ανάλυση που έκαναν για το πώς στην δημοκρατία συγκεκριμένοι άνθρωποι, εκμεταλλευόμενοι παθογένειες στην γνώση και στην ψυχολογία των μεγάλων μαζών, μπορούν να πάρουν την εξουσία και να οδηγήσουν σε τεράστιες καταστροφές.

Το ένα βιβλίο προτείνει αντί για ψηφοφορία να γίνεται κλήρωση για τους βουλευτές, ανάμεσα σε όλο τον πληθυσμό.

Το δεύτερο βιβλίο (για το οποίο μπορείτε να διαβάσετε την κριτική του New Yorker εδώ: http://www.newyorker.com/magazine/2016/11/07/the-case-against-democracy) προτείνει ένα σύστημα όπου όσοι έχουν ευρύ πεδίο γνώσεων θα έχουν πολύ μεγαλύτερη ισχύ από τους υπόλοιπους. Αυτό μπορεί να γίνει, λέει το βιβλίο, είτε με το να επιτρέπεται να ψηφίζουν μόνο όσοι έχουν αποδείξει, μέσω εξετάσεων, ότι έχουν συγκεκριμένο επίπεδο γνώσεων, είτε με το να ψηφίζουν όλοι αλλά όσοι έχουν γνώσεις να διαθέτουν περισσότερες ψήφους (να «μετράει» π.χ. διπλή η ψήφος τους), είτε με το να ψηφίζουν όλοι, όπως σήμερα, αλλά να υπάρχει ένα συμβούλιο «σοφών» το οποίο θα μπορεί να ασκεί βέτο σε αποφάσεις της κυβέρνησης που θα τις κρίνει καταστροφικές.

Οι προτάσεις και των δύο βιβλίων είναι ιδιαίτερα προβληματικές, φυσικά. Η πρώτη αφήνει την μοίρα μιας χώρας στην τύχη και η δεύτερη είναι βαθιά ρατσιστική. Αλλά όσο οι άνθρωποι, παγκοσμίως, θα συνεχίζουν τον αυτοκαταστροφικό κατήφορο των τελευταίων ετών στις πολιτικές τους επιλογές, αρνούμενοι να σκεφτούν ορθολογικά για το μέλλον το δικό τους και των παιδιών τους, τόσο περισσότερο θα αυξάνονται οι φωνές ενάντια στην δημοκρατία.